Μια μαμά εξομολογείται
“Πάλι δυσκολεύτηκα να κοιμηθώ εχθές. Σκεφτόμουν αν η διαφωνία μας το απόγευμα είχε νόημα. Αν οι μετρημένες μας ώρες μαζί χωράνε εντάσεις στην εφηβεία. Ωστόσο, αυτός είναι ο άχαρος ρόλος μου, δυστυχώς. Όλων των γονέων. Να δώσουμε τα σωστά μηνύματα. Τις σωστές κατευθύνσεις. Τη στοχευμένη καθοδήγηση.
Μου είπες έτσι είναι η εφηβεία μαμά. Και εκεί σταμάτησα. Σταμάτησα να θέλω να καταλάβεις τον τρόπο σκέψης μου. Να σε κάνω να δεις με τα μάτια μου. Γιατί εγώ πρέπει να προσπαθήσω να μπω στο μυαλό σου. Να δω μέσα από τα μάτια σου. Να νιώσω τις ανασφάλειές σου. Την ανάγκη σου να ανήκεις. Να κοιτάξω την κοινωνία όπως την κοιτάς εσύ. Τα πρέπει που έχουμε δημιουργήσει για εσάς. Είσαι άλλοτε παιδί και άλλοτε κοπέλα. Και κάποιες φορές είσαι προβληματισμένη. Και αυτό σε κουράζει.
Θυμάμαι έντονα πριν 10 χρόνια ένα tantrum σου. Δεν σε άφηνα να βγεις να περπατήσεις στο σαλόνι γιατί είχα σπάσει ένα ποτήρι και είχε γυαλιά στο πάτωμα. Έφταιγα εγώ, εγώ το έσπασα. Αλλά σε κρατούσα στο δωμάτιό σου για να σε προστατέψω. Και εσύ επαναστάτησες έντονα. Γιατί ήθελες να βγεις να δεις τι έγινε. Και εγώ δεν σε άφηνα. Από τότε ήξερα ότι δεν θα ανέχεσαι τις υποδείξεις. Θα γίνεις δυναμική. Θα ξέρεις πάντα τι θέλεις και θα το διεκδικείς έντονα.
Και ακριβώς έτσι μεγαλώνεις. Και ίσως, δεν είμαι έτοιμη να σε αφήσω. Να μεγαλώσεις. Γιατί δεν έχω προλάβει να τα μαζέψω όλα εκεί έξω. Και φταίμε εμείς οι μεγάλοι. Εμείς τα χαλάσαμε. Αλλά σας κρατάμε στα κλουβιά για να σας προστατέψουμε. Γιατί έχει γυαλιά εκεί έξω Χρυσή. Φοβάμαι μην πληγωθείς. Μην απογοητευτείς.
Χρόνος χρειάζεται και υπομονή. Και για τις δυό μας. Να καταφέρουμε να ισορροπήσουμε το μυαλό με την πραγματικότητα. Το τότε που ήσουν ακόμα παιδάκι με το τώρα που μεγάλωσες. Και σιγά σιγά θα βγεις εκεί έξω. Και ελπίζω τότε να πας όσο πιο μακρυά μπορέσεις. Να δεις και να ζήσεις. Να εξερευνήσεις τον κόσμο και όλες τις πτυχές του. Και να μας βοηθήσεις στο μάζεμα και εσύ. Μήπως και καταφέρουμε και διορθώσουμε τα σπασμένα μαζί. “
Εφηβεία
Η εφηβεία είναι μια περίοδος κρίσης για το ίδιο το παιδί, όπως επίσης και για όλη την οικογένεια. Έφηβοι και γονείς ξαφνικά συμπεριφέρονται σαν να μιλούν άλλη γλώσσα. Οι γονείς βλέπουμε το παιδί στην εφηβεία και λέμε τι μπορεί να φέρει η επόμενη ημέρα.
Η εφηβεία είναι μια από τις τεράστιες βιολογικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές αλλαγές του εφήβου. Η κατάσταση είναι δυσκολότερη λόγω της σύγχρονης κοινωνίας. Τις συνεχείς και ραγδαίες μεταβολές, την ανασφάλεια και την κρίση αρχών και αξιών.
Οι έφηβοι μπορούν να κάνουν οτιδήποτε περνάει από το χέρι τους, για να πετύχουν τους δύο βασικούς τους στόχους: την αίσθηση ότι ανήκουν στην κοινωνική ομάδα, όπως επίσης και την αίσθηση της ατομικότητας. Μέσα σε αυτήν του την προσπάθεια το παιδί είναι πολύ πιθανόν να χρησιμοποιήσει λανθασμένες μεθόδους και να δείξει αρνητική συμπεριφορά.
Όλη αυτή η διαδικασία είναι ένας αγώνας του έφηβου να βρει ταυτότητα, από την εύκολη αλλαγή διάθεσης, όπως επίσης και την ένδειξη λιγότερης τρυφερότητας προς τους γονείς και περιοδική αγένεια. Ο έφηβος αντιλαμβάνεται ότι οι γονείς δεν είναι τέλειοι και εντοπίζει τα σφάλματα τους, ενώ οι φίλοι και οι συνομήλικοι αποκτούν μεγαλύτερη επιρροή κυρίως πάνω στα ενδιαφέροντά του και στο στυλ ντυσίματος.
Ηλικίες 12-14 χρονών
Η κυρίαρχη ψυχολογική διεργασία είναι η κίνηση προς την ανεξαρτητοποίηση και την αυτονομία , απαραίτητη για να μπορέσει να περάσει στο επόμενο εξελικτικό στάδιο.
Οι ορμόνες αλλάζουν στην αρχή της εφηβείας. Τα αγόρια βγάζουν τρίχες στο πρόσωπο και τα γεννητικά όργανα και η φωνή τους αλλάζει επίσης. Τα κορίτσια εμφανίζουν τρίχες στα γεννητικά όργανα και το στήθος και ξεκινούν την έμμηνο ρήση. Οι αλλαγές αυτές προκαλούν ανησυχία στα παιδιά και ανασφάλεια ως προς το πώς τις βλέπουν οι άλλοι.
Επίσης, κατά την περίοδο αυτή, μπορεί ο έφηβος να αντιμετωπίζει πίεση από τους συνομήλικούς του για να κάνει χρήση αλκοόλ, καπνού, ναρκωτικών ή να έχει ολοκληρωμένες σεξουαλικές επαφές. Άλλες προκλήσεις που μπορεί να ανακύψουν είναι οι διατροφικές διαταραχές, η κατάθλιψη, οι μαθησιακές δυσκολίες και τα οικογενειακά προβλήματα. Σε αυτήν την ηλικία, οι έφηβοι έχουν περισσότερο προσωπικές επιλογές αναφορικά με τους φίλους τους, τα αθλήματα, τη μελέτη και το σχολείο. Έχουν επίσης, μεγαλύτερη ανεξαρτησία και ξεκινάνε να χτίζουν τη δική τους προσωπικότητα και ενδιαφέροντα.
Μερικές αλλαγές που βλέπουμε σε αυτή την ηλικία είναι:
- Αρχικά, συναισθηματικές αλλαγές. η πιο συνήθης αλλαγή.
- Περισσότερο ενδιαφέρον για την εμφάνιση, την ενδυμασία, όπως επίσης και το στιλ με στόχο να ανήκουν στον κοινωνικό τους περίγυρο
- Εγωιστική περίοδος με κυρίαρχο το εγώ τους
- Τέλος, νευρικότητα
Ηλικίες 14-17 χρονών
Το επόμενο στάδιο των 14-17 ετών είναι ένα στάδιο γεμάτο οξυθυμία και νευρικότητα αλλά και από παράπονα ότι οι γονείς εμποδίζουν την ανεξαρτησία τους. Αυτή η περίοδος στη ζωή των παιδιών είναι από μόνη της απαιτητική και έντονη κάτι που ενδεχομένως να επιφέρει αισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης. Υπάρχει επίσης, ιδιαίτερη ανησυχία για την εξωτερική εμφάνιση και το σώμα τους, ένταση προς τους γονείς και προσπάθειες να κάνουν νέους φίλους.
Μερικές αλλαγές που βλέπουμε σε αυτή την ηλικία είναι:
- Νευρικότητα.
- Μεγαλύτερη επιρροή από συνομήλικες ομάδες.
- Δείχνουν λιγότερη στοργή προς τους γονείς.
- Κάποιες φορές είναι αγενείς και ευέξαπτοι.
- Άγχος.
Ηλικίες 17-19 χρονών
Τέλος, στο στάδιο 17-19 ετών υπάρχει σταθεροποίηση της προσωπικότητας, περισσότερο χιούμορ, μειωμένη παρορμητικότητα, μείωση των συγκρούσεων με τους γονείς, ενδιαφέρον για σχέσεις, επιλογή στόχων, ενδιαφέρον και ανησυχία για τους άλλους ανθρώπους και για το μέλλον, δυνατότητα για αισθήματα αγάπης, ξεκάθαρη σεξουαλική ταυτότητα.
Αυτό που θα λέγαμε πως είναι η εφηβεία, είναι αρχικά η προσπάθεια για αυτονομία και ανεξαρτησία. Ας αγκαλιάσουμε αυτή την πορεία όσο δύσκολη και αν είναι, αφού είναι μια φυσιολογική πορεία μέσα από την οποία πρέπει να περάσει ο έφηβος για να φθάσει στην ψυχολογική ενηλικίωση.
5 τρόποι για μια ομαλή εφηβεία
- Θέτουμε όρια
Αρχικά, το πρώτο όριο σε όλες τις καταστάσεις είναι ο σεβασμός. Αυτό σημαίνει ότι όταν θα δείχνει σεβασμό στην οικογένεια, τότε θα δέχεται και αυτός τον σεβασμό που απαιτεί.
Επιπλέον, και αναλόγως την περίσταση, δημιουργούμε μία λίστα με τους προσωπικούς, οικογενειακούς και εκπαιδευτικούς κανόνες. Όπως επίσης, και η λίστα των ορίων θα πρέπει να είναι σύντομη και ξεκάθαρη.
Φυσικά, δεν ξεχνάμε ότι μερικοί έφηβοι μπορεί να θέλουν να δουν τα όρια μας. Εμείς παραμένουμε σταθεροί στα όρια που έχουμε από κοινού συμφωνήσει.
- Θέτουμε προτεραιότητες.
Φτιάχνοντας μία λίστα από αυτά που θέλουμε να αλλάξουμε στον έφηβο δεν είναι κακό. Είναι όμως σημαντικό να ορίσουμε τη σημαντικότητα της κάθε αλλαγής που επιθυμούμε. Ξεκινάμε με τα τρία πιο σημαντικά για εμάς. Προσπαθώντας επίσης, να πετύχουμε ένα θέμα τη φορά και έχοντας σταθερότητα, σε λίγο καιρό θα έχουμε έρθει ήδη πολύ κοντά στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
- Προσφέρουμε την βοήθειά μας
Με φράσεις όπως “Είμαι εδώ για εσένα” “Μπορώ να σε βοηθήσω όποτε το χρειαστείς” μπορούμε να έρθουμε κοντά στον έφηβο και να τον ακούσουμε. Με τη συνεργασία και την συζήτηση θα νιώσει ασφάλεια και θα καταφέρουμε να μην μεγαλώσουμε το πρόβλημά του.
- Ενθαρρύνουμε τον έφηβο
Είναι δική μας δουλειά ως γονείς να μάθουμε στο παιδί τον τρόπο που θα συμπεριφέρεται και θα διαχειρίζεται το θυμό του. Ενθαρρύνουμε κάθε προσπάθειά του και επιβραβεύουμε ανάλογα. Διαφορετικά θέτουμε όρια και συνέπειες. Ο ρόλος του δασκάλου και του καθοδηγητή που έχετε είναι το κλειδί στην επιτυχία!
- Μην τα παίρνουμε όλα προσωπικά
Είναι δύσκολο αλλά μπορείτε να το καταφέρετε. Η συμπεριφορά αυτή δεν έχει να κάνει με εμάς προσωπικά. Μην θυμώνουμε, είμαστε ήρεμοι και υπομονετικοί. Τονίζουμε στο παιδί μας ότι δεν μας αρέσει αυτή η συμπεριφορά του και ότι δεν είναι αποδεκτή. Μερικές φορές, φεύγουμε από την συζήτηση. Δεν δίνουμε συνέχεια για άλλον έναν καυγά. Μη μας απασχολεί αν εκείνη τη στιγμή δεν μας θέλει. Αυτό που μετράει είναι να διδάξουμε στο παιδί μας τον σωστό τρόπο συμπεριφοράς.
