Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης: 7 λεπτά
O HPV η αλλιώς Human Papilloma Virus, (ιός ανθρωπίνων θηλωμάτωv) είναι ένας ιός που προσβάλει τον άνθρωπο. Έχουν εντοπιστεί πάνω από 200 τύποι του ιού. Οι περισσότεροι από αυτούς μολύνουν το δέρμα και περίπου 40 από αυτούς μπορούν να μολύνουν τον βλεννογόνο των γεννητικών οργάνων ή του στοματοφάρρυγα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της λοίμωξης από τον HPV;
Η μόλυνση του βλεννογόνου μπορεί να παρουσιαστεί είτε με την μορφή κονδυλωμάτων ή μπορεί να είναι ασυμπτωματική.
Οι τύποι 6 και 11 μολύνουν τον βλεννογόνο και προκαλούν τα κονδυλώματα που μπορεί να εμφανιστούν στα γεννητικά όργανα, στον πρωκτό και στην περιοχή του στόματος και του φάρυγγα. Τα κονδυλώματα μπορούν να προκαλέσουν μια δερματική ενόχληση, φαγούρα, ερεθισμό ή μπορεί να είναι ασυμπτωματικά. Συνήθως άμα είναι ορατά τότε προκαλούν μια αισθητική δυσαρέσκεια στον/στην ασθενή.
Άλλοι τύποι του ιού μπορούν να μολύνουν τον βλεννογόνο του τραχήλου ή του στοματοφάρυγγα και να μην προκαλέσουν συμπτώματα. Παρόλα αυτά, μια χρόνια λοίμωξη από ένα τύπο υψηλού κίνδυνου που αφεθεί ανεξέλεγκτη μπορεί σε βάθος χρόνου να προκαλέσει καρκίνο του τραχήλου της μήτρας (και του στοματοφάρυγγα σε πιο σπάνιες περιπτώσεις).
Η μόλυνση του δέρματος πέραν των γεννητικών οργάνων προκαλεί τις μυρμηγκιές (συνήθως στα χέρια και στα πόδια).
Ποιες είναι οι επιπλοκές της λοίμωξης από τον HPV;
Η παρουσία κονδυλωμάτων εκτός από την ενόχληση που προκαλούν και το αισθητικό πρόβλημα, σπάνια έχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία.
Η μόλυνση του τραχήλου από ένα ογκογόνο τύπο HPV, σε περιπτώσεις που δεν έχει εντοπιστεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει καρκίνο. Η παρουσία καρκίνου είναι ένα σπάνιο φαινόμενο και είναι κάτι που με επαρκή έλεγχο μπορεί να αποφευχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό.
HPV, πώς κολλάει – μεταδίδεται;
Η μετάδοση του ιού είναι κατά κύριο λόγο με την σεξουαλική επαφή. Μία γυναικά μπορεί να κολλήσει κονδυλώματα άμα έρθει σε σεξουαλική επαφή με ένα άλλο άτομο που είναι φορέας του ιού. Για τα κονδυλώματα η επαφή αυτή δεν προϋποθέτει διείσδυση. Άμα ο ιός έρθει σε επαφή με το δέρμα της περιοχής των γεννητικών οργάνων, τότε μπορεί να μεταδοθεί. Γι’ αυτό και τα προφυλακτικά δεν είναι 100% αποτελεσματικά στην πρόληψη της μετάδοσης των κονδυλωμάτων.
Για την περίπτωση την λοίμωξής του τραχήλου η διεισδυτική επαφή επιφέρει μεγαλύτερο ρίσκο χωρίς όμως να είναι και απόλυτη προϋπόθεση. Σε αυτές τις περιπτώσεις το προφυλακτικό μας προστατεύει σε μεγαλύτερο βαθμό. Η μετάδοση του ίου μπορεί να γίνει επίσης και από sex toys άμα υπάρξει ανταλλαγή μεταξύ συντρόφων χωρίς επαρκή καθαρισμό.
Ο στοματικός έρωτας μπορεί να μεταδώσει HPV από τα γεννητικά όργανα στον στοματοφάρυγγα και αντιθέτως.
Ποιος κινδυνεύει από τον HPV;
Ο ιός προσβάλει άντρες και γυναίκες αλλά οι γυναίκες λόγο της μόλυνσης του τραχήλου είναι πιο ευάλωτες. Στους άντρες η παθογένεια του ιού είναι κυρίως με την μορφή κονδυλωμάτων και σε ένα μικρό ποσοστό με στοματοφαρυγγικές επιπλοκές. Άνθρωποι και των δυο φύλων που είναι σε ανοσοκαταστολή είναι πιο ευάλωτοι στον ιό και μπορούν να παρουσιάσουν πιο επιθετικές και σπάνιες επιπλοκές.
HPV DNA Test, πώς γίνεται;
Το HPV DNA διεξάγεται από τραχηλικό υγρό και συνήθως διεξάγεται στο ίδιο δείγμα που γίνεται και το τεστ Παπανικολάου. Τα μοριακά τεστ έχουν τη δυνατότητα να εντοπίσουν τύπους του HPV που θεωρούνται υψηλού κινδύνου ως προς την ογκογονικότητα τους. Συνήθως, 14 τύποι υψηλού κινδύνου εντοπίζονται από τους οποίους ο 16 και ο 18 θεωρούνται οι πιο επικίνδυνοι.
Παρόλα αυτά είναι σημαντικό να επαναλάβουμε ότι ακόμα και άμα μια γυναίκα έχει μολυνθεί με έναν από τους τύπους υψηλού κινδύνου, μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό από αυτές θα φτάσει στο σημείο να εκδηλώσει καρκίνο του τραχήλου. Οπότε για τις γυναίκες που έχουν δεχθεί μια διάγνωση με HPV τύπου 16 η 18 δεν υπάρχει λόγος ιδιαίτερης ανησυχίας εφόσον τηρούν τον τακτικό τους έλεγχο με τον γυναικολόγο.
HPV Test για άντρες, πώς γίνεται;
Δυστυχώς δεν υπάρχει μέχρι τώρα κάποιο τεστ που να εντοπίζει αξιόπιστα τον ιό στους άντρες. Παρόλο που οι άντρες μπορούν να είναι φορείς του ιού και να τον μεταδώσουν, η ανατομία των γεννητικών οργάνων δυσκολεύει την εντόπιση του.
Εμβόλιο HPV
Το εμβόλιο HPV είναι πιθανώς ένα από τα πιο σημαντικά επιτεύγματα που έγιναν στην ιατρική στον τομέα της γυναικολογίας τα τελευταία 20 χρόνια.
Το πιο εξελιγμένο εμβόλιο αυτή την στιγμή είναι το GARDASIL το οποίο προστατεύει από 9 τύπους του ιού (συμπεριλαμβανομένων των 6, 11, 16 και 18).
Προτείνεται να το κάνουν κορίτσια και αγόρια πριν αρχίσουν να έχουν σεξουαλικές επαφές. Δηλαδή, πριν έχουν την πιθανότητα να εκτεθούν στον ιό HPV. Η προτεινόμενη ηλικία είναι 9-11 ετών αλλά μπορεί να γίνει και αργότερα.
Το εμβόλιο είναι ασφαλές. Τα τελευταία 15 χρόνια έχει χορηγηθεί παγκοσμίως σε 135 εκατομμύρια γυναίκες και τα συστήματα επίβλεψης της FDA όπως και άλλων ελεγκτικών οργανισμών διαφορετικών χωρών δεν έχουν αναφέρει σοβαρές επιπλοκές.
Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι ήπιες και αφορούν τοπικές αντιδράσεις στο σημείο ένεσης, ήπιο πυρετό η άλλα ήπια συστημικά συμπτώματα. Προσοχή πρέπει να δίνεται σε περιπτώσεις που το εμβολιαζόμενο άτομο έχει ιστορικό σοβαρών αλλεργικών αντιδράσεων/αναφυλαξίας.
Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου τεκμηριώνεται από πολλαπλές μελέτες που δείχνουν ότι η εμφάνιση κονδυλωμάτων και προ-καρκινικών αλλοιώσεων σε γυναίκες που έχουν εμβολιαστεί έχει μειωθεί σε ποσοστά πάνω του 90%.
Τα εμβόλια καλύπτονται από το κράτος μετά από συνταγογράφηση σε κορίτσια και αγόρια από τις ηλικίες 9-18 ετών. Καθώς, και σε ενήλικες 18-26 ετών μόνο αν ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου.
Παρόλο που το εμβόλιο προστατεύει σε αρκετά μεγάλο βαθμό κατά των σοβαρών επιπλοκών από την λοίμωξη του ιού, δεν μπορεί να εξαλείψει την ανάγκη για τον τακτικό γυναικολογικό έλεγχο, με το Τεστ Παπανικολάου. Είναι σημαντικό όλες οι γυναίκες να τηρούν τα τακτικά τους ραντεβού με τον γυναικολόγο.
Πώς μπορεί να προληφθεί η λοίμωξη από τον HPV;
Το κύριο μέτρο κατά τη λοίμωξη του ιού όπως ήδη αναφέραμε, είναι ο εμβολιασμός και των δυο φύλων. Εν συνεχεία σαν επιπρόσθετο μέτρο η ευσυνείδητη σεξουαλική συμπεριφορά. Όπως πχ, η χρήση προφυλακτικού μπορεί να προστατεύσει από την μετάδοση του ιού.
Σε περιπτώσεις κονδυλωμάτων, η καίρια αντιμετώπιση όπως ο καυτηριασμός ή η κρυοπηξία βοηθάνε στο να μην μεταδοθεί ο ιός από τον ένα σύντροφο στον άλλο.
Μια άλλη συμβουλή για γυναίκες και άντρες είναι ότι άμα υπάρχουν κονδυλώματα στο δέρμα, τότε είναι προτιμότερο να αποφευχθεί το ξύρισμα της επηρεασμένης περιοχής. Καθώς, το δέρμα τραυματίζεται και αυτό προάγει τον πολλαπλασιασμό του ιού.
Πώς θεραπεύεται ο HPV;
Ο ιός καταπολεμείται από το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Μελέτες έδειξαν ότι η μόλυνση από HPV ‘’καθαρίζει’’ αυτόματα σε 70% των περιπτώσεων μέσα σε 1 χρόνο και σε 90% μέσα σε 2 χρόνια. Οι περιπτώσεις που ο ιός παραμένει σε μορφή χρόνιας μόλυνσης είναι αυτές που είναι σε αυξημένο ρίσκο για προ-καρκινικές αλλαγές.
Δεν υπάρχει αποτελεσματική φαρμακευτική θεραπεία κατά του ιού. Υπάρχουν πειραματικά φάρμακα που διερευνώνται για την ενίσχυση της εκκαθάρισης του ιού. Κανένα ωστόσο, δεν έχει περάσει σε στάδιο ευρείας κλινικής χρήσης.
Οι lifestyle αλλαγές μπορούν να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό και να βοηθήσουν στην εκκαθάριση του ιού. Αλλαγές όπως, η διακοπή του καπνίσματος, η υγιής διατροφή και η τακτική γυμναστική.
Σε περιπτώσεις που ο ιός προκαλεί αλλοιώσεις υψηλού βαθμού στον τράχηλο τότε η σύσταση είναι η χειρουργική αφαίρεση ενός μικρού σημείου του τραχήλου. Υπάρχουν διαφορετικές τεχνικές διεξαγωγής της επέμβαση αυτής με τις πιο συχνές να είναι το Loop διαθερμίας ή o καυτηριασμός με Lazer.
