Το άγχος γεννάει άγχος. Το άγχος είναι μεταδοτικό. Πώς σπάμε τον φαύλο κύκλο του άγχους και πώς διαχειριζόμαστε κι εμείς οι γονείς το δικό μας στρες ώστε να μην γίνεται καθρέφτης του άγχους των παιδιών μας; Δεν χρειάζεται να έχουμε ειδικές γνώσεις παιδοψυχολογίας ούτε να έχουμε “καταπιεί” εγχειρίδια τεχνικών διαχείρισης άγχους. Καμιά φορά το μόνο που χρειάζεται είναι η επίκληση της κοινής λογικής και του γονεϊκού μας ενστίκτου. Και πολλή ψυχραιμία. Ας μην χάνουμε τη μεγάλη κλίμακα που είναι η αυτοπραγμάτωση του παιδιού μας μέσα από τις επιλογές του που δεν είναι αποκλειστική συνάρτηση της επιτυχίας του στις εξετάσεις.
Ας έχουμε υπόψη τα εξής:
Δεν δαιμονοποιούμε τον τρόπο που νιώθει το παιδί κατά την περίοδο της προετοιμασίας και των εξετάσεων
Μια κάποια δόση άγχους είναι απαραίτητη για την κινητοποίηση των δημιουργικών του δυνάμεων. Το άγχος, αρχέγονο συστατικό της ανθρώπινης ύπαρξης, ως μηχανισμός άμυνας προειδοποιεί για τους κινδύνους και γεννά τρόπους αντιμετώπισή τους. Καλωσορίζουμε το λειτουργικό άγχος που κινητοποιεί, κλείνουμε την πόρτα στο αποπροσανατολιστικό άγχος που μπλοκάρει. Τη δοσολογία αυτή ανάμεσα στο δημιουργικό και το “παραλυτικό” άγχος μας την υπαγορεύει το ίδιο το παιδί και η ψυχική του διάρθρωση.
Δεν “δίνουμε” όλοι μαζί εξετάσεις
Το παιδί μας δίνει. Αν το να στηρίξουμε το παιδί μας στην αντιμετώπιση του άγχους του σημαίνει να ελέγξουμε οι ίδιοι πρώτα το προσωπικό μας άγχος, οφείλουμε να το κάνουμε. Να διαχειριστούμε πρώτα τη δική μας συνθήκη άγχους και έπειτα να ψάξουμε για τα σημάδια του στο παιδί. Και όταν μας κοιτά στα μάτια να βλέπει ανθρώπους που δεν έχουν επενδύσει τη δική τους ευτυχία στην απόδοσή του.
Επιστρατεύουμε όλη την ενσυναίσθηση που διαθέτουμε
Θυμόμαστε τη συμπεριφορά των δικών μας γονιών και προσπαθούμε να μην επαναλάβουμε τα στοιχεία της που μας φόρτιζαν. Ποια ήταν τα λόγια που μας μέτρησαν; Ποια κουβέντα τους μας απογείωσε και ποια μας έκανε να αμφιβάλλουμε για τις δυνατότητές μας;
Προσπαθούμε να μην μετατρέπουμε το σπίτι σε απόρθητο φρούριο
όπου απαγορεύονται τηλέφωνα και επισκέψεις ενώ τα υπόλοιπα μέλη πατάνε στις μύτες των ποδιών τους για να μην ενοχλήσουν. Τέτοιες καταστάσεις συναγερμού μόνο να διογκώσουν το άγχος καταφέρνουν και να φορτίσουν ακόμα περισσότερο τη συναισθηματική κατάσταση του εφήβου. Η οικογένεια δεν βρίσκεται σε καθεστώς έκτακτης ανάγκης αλλά σε καθεστώς… συναισθηματικής και ψυχικής διαθεσιμότητας. Είναι δίπλα στο έφηβο. Όχι πάνω του.
Αυτή η διαθεσιμότητα του γονέα είναι το άλφα και το ωμέγα της στήριξής του
Ας μην υποθέτουμε πώς νιώθει το παιδί μας κι ας μην ερμηνεύουμε τα συναισθήματά του. Το ζητούμενο είναι να είμαστε εκεί. Και να ακούμε. Να ξέρει ότι οποιαδήποτε στιγμή μπορεί να ακουμπήσει πάνω μας, χωρίς να το κρίνουμε ή να προσπαθήσουμε οπωσδήποτε να το καταλάβουμε. Να του δημιουργούμε μια ζώνη άνεσης ώστε να μπορεί να ανοιχτεί και να μας μιλήσει. Αυτό από μόνο του μπορεί να σταθεί ικανό για να εκτονώσει το άγχος του.
Η απόδοσή του δεν θα θέσει σε κίνδυνο την αγάπη που του έχουμε
Φυσικά, το παιδί πρέπει να έχει εισπράξει από εμάς καθόλη τη διάρκεια της προετοιμασίας του κι όχι μόνο τη στιγμή των εξετάσεων ότι η απόδοσή του δεν θα θέσει σε κίνδυνο την αγάπη που του έχουμε. Αυτή είναι αδιαπραγμάτευτη.
Απεξαρτούμε τελείως την αξία του παιδιού μας ως προσωπικότητας από την απόδοσή του
Ένα διαγώνισμα είναι απλώς ένα διαγώνισμα. Ακόμα και οι πανελλήνιες εξετάσεις με τις δυσανάλογα μεγάλες προσδοκίες τους δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα σύστημα ελέγχου των γνώσεών μας πάνω σε ένα συγκεκριμένο πεδίο. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο. Το παιδί μας όμως είναι απολύτως κάτι περισσότερο από αυτό.
Ας αφήσουμε τα μεγάλα λόγια
Βοηθάει αλήθεια να ακούει το παιδί μας ατάκες τύπου “Θα σκίσεις!”; Μήπως αυτό από μόνο του φορτώνει τον έφηβο με ένα τόνο… προσδοκιών; Και μια αίσθηση βουνού… αποτυχίας αν δεν τα καταφέρει;
Κλείνοντας, να υπενθυμίσουμε ότι το να καταφεύγει κανείς στο χιούμορ είναι μάλλον η μόνη ασφαλής διέξοδος, όταν όλες οι άλλες εφεδρείες της λογικής τείνουν να μας εγκαταλείψουν… Διασκεδάστε λίγο το άγχος σας, παίξτε με την κατάστασή σας, αυτοσαρκαστείτε και εμπιστευτείτε το χάος της κατάστασης σε ένα καλό γέλιο. Δουλεύει, πάντα.
Διαβάστε επίσης: Σχολική λίστα: η αγορά των σχολικών ως ευκαιρία σύνδεσης με το παιδί!
Τα 10+1 χαρακτηριστικά του καλού δασκάλου! Τι τους κάνει ξεχωριστούς;
Παράλληλη στήριξη: μία πολύτιμη βοήθεια!
Πρώτη Δημοτικού: οδηγός “επιβίωσης” για γονείς και παιδιά!
Προσχολική αγωγή: τι κάνουμε λάθος;
Η Ορθογραφούλα: ένα διασκεδαστικό παιχνίδι ορθογραφίας!
