Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά
Το σύνδρομο άσπεργκερ αποτελεί μια από τις πέντε διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές, που χαρακτηρίζεται από ελλείψεις στις κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες.
Γιατί ονομάζεται σύνδρομο Άσπεργκερ;
Το σύνδρομο άσπεργκερ ονομάστηκε προς τιμήν του Hans Asperger (1906-1980), αυστριακού ψυχιάτρου και παιδίατρου, από την ερευνήτρια Lorna Wing, η οποία χρησιμοποίησε για πρώτη φορά το ομώνυμο σε μια εργασία του 1981. Το 1994, το σύνδρομο άσπεργκερ αναγνωρίστηκε στην 4η έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-IV).
Συχνά δεν προσδιορίζεται στην πρώιμη παιδική ηλικία και πολλά άτομα δεν λαμβάνουν διάγνωση παρά μόνο μετά την εφηβεία ή όταν είναι ενήλικες. Τα παιδιά με σύνδρομο άσπεργκερ αντιλαμβάνονται τον κόσμο διαφορετικά από εμάς τους άλλους. Συχνά πιστεύουν ότι όλα κινούνται μ’ ένα παράξενο ρυθμό.
Χαρακτηριστικά συνδρόμου άσπεργκερ
- Ασυνήθιστη ενασχόληση με ένα συγκεκριμένο θέμα που υπόκειται στον αποκλεισμό άλλων δραστηριοτήτων.
- Επαναλαμβανόμενες ρουτίνες.
- Ιδιαιτερότητες του λόγου και της γλώσσας, όπως η ομιλία με υπερβολικά επίσημο τρόπο ή με μονότονο τρόπο.
- Κοινωνικά και συναισθηματικά ακατάλληλη συμπεριφορά και αδυναμία επιτυχούς αλληλεπίδρασης με συνομηλίκους.
- Προβλήματα μη λεκτικής επικοινωνίας, συμπεριλαμβανομένης της περιορισμένης χρήσης χειρονομιών, περιορισμένων ή ακατάλληλων εκφράσεων προσώπου ή ενός ιδιόμορφου, άκαμπτου βλέμματος.
- Αδέξιες και ασυντόνιστες κινήσεις.
Οι γονείς συνήθως αντιλαμβάνονται ότι υπάρχει κάτι ασυνήθιστο σε ένα παιδί με σύνδρομο άσπεργκερ έως τα τρία του έτη και μερικά παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα ήδη από τη βρεφική ηλικία. Σε αντίθεση με τα παιδιά με αυτισμό, τα παιδιά με σύνδρομο άσπεργκερ διατηρούν τις πρώιμες γλωσσικές δεξιότητές τους.
Οι ειδικοί σε πληθυσμιακές μελέτες εκτιμούν ότι δύο στα 10.000 παιδιά έχουν το σύνδρομο άσπεργκερ. Τα αγόρια είναι τρεις έως τέσσερις φορές πιο πιθανό από τα κορίτσια να αναπτύξουν αυτή την διαταραχή. Μελέτες δείχνουν ότι τα προβλήματά τους με την κοινωνικοποίηση και την επικοινωνία συνεχίζονται στην ενηλικίωση. Μερικά από αυτά τα παιδιά αναπτύσσουν πρόσθετα ψυχιατρικά συμπτώματα και διαταραχές στην εφηβεία και την ενηλικίωση.
Ιστορική αναδρομή
Το 1944, ένας Αυστριακός παιδίατρος ο Hans Asperger παρατήρησε τέσσερα παιδιά στην πρακτική του που δυσκολεύονταν να ενταχθούν κοινωνικά. Αν και η νοημοσύνη τους φαινόταν φυσιολογική, τα παιδιά είχαν έλλειψη λεκτικών δεξιοτήτων επικοινωνίας, απέτυχαν να επιδείξουν ενσυναίσθηση με τους συνομηλίκους τους και ήταν σωματικά αδέξια. Ο τρόπος ομιλίας τους ήταν είτε αποσπασματικός είτε υπερβολικά τυπικός και το υπερβολικό ενδιαφέρον τους για ένα μόνο θέμα κυριάρχησε στις συζητήσεις τους. Ο Δρ Άσπεργκερ περιέγραψε την διαταραχή αυτή, ως διαταραχή προσωπικότητας που χαρακτηρίζεται κυρίως από κοινωνική απομόνωση.
Τι προκαλεί την διαταραχή άσπεργκερ; Είναι γενετική;
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, έχουν προτείνει ότι η διαταραχή προέρχεται από μη φυσιολογικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια κρίσιμων σταδίων εμβρυϊκής ανάπτυξης. Ελαττώματα στα γονίδια που ελέγχουν και ρυθμίζουν την κανονική ανάπτυξη του εγκεφάλου δημιουργούν ανώμαλα πρότυπα ανάπτυξης.
Πώς θα καταλάβω αν έχω άσπεργκερ;
Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα του συνδρόμου Asperger είναι το εμμονικό ενδιαφέρον ενός παιδιού για ένα μόνο αντικείμενο ή θέμα, αποκλείοντας οποιοδήποτε άλλο. Μερικά παιδιά έχουν γίνει ειδικοί σε ηλεκτρικές σκούπες, σε μοντέλα αυτοκινήτων, ακόμη και σε αντικείμενα τόσο παράξενα όσο οι φριτέζες. Τα παιδιά αυτά θέλουν να μάθουν τα πάντα για το θέμα που τους ενδιαφέρει και οι συζητήσεις τους με άλλους θα περιστρέφονται γύρω από αυτό που τους ενδιαφέρει. Η εμπειρία τους, το υψηλό επίπεδο λεξιλογίου και τα επίσημα μοτίβα ομιλίας τους κάνουν να φαίνονται σαν μικροί καθηγητές.
Τα παιδιά θα συγκεντρώσουν αμέτρητες πληροφορίες σχετικά με το αγαπημένο τους θέμα και θα μιλήσουν αδιάκοπα γι’ αυτό, αλλά η συζήτηση μπορεί να φαίνεται να κυλά σαν μια τυχαία συλλογή γεγονότων ή στατιστικών στοιχείων, χωρίς κανένα συμπέρασμα. Η ομιλία τους μπορεί να χαρακτηρίζεται από έλλειψη ρυθμού ή μονότονο τόνο.
Πολλά παιδιά είναι ιδιαίτερα ενεργά στην πρώιμη παιδική ηλικία και στη συνέχεια αναπτύσσουν άγχος ή κατάθλιψη στη νεαρή ενηλικίωση. Άλλες καταστάσεις που συχνά συνυπάρχουν με το σύνδρομο Asperger είναι η ΔΕΠ-Υ, οι τικ διαταραχές (όπως το σύνδρομο Tourette), η κατάθλιψη, οι διαταραχές άγχους.
Διάγνωση άσπεργκερ
Η διάγνωση της διαταραχής είναι μια διαδικασία δύο σταδίων. Το πρώτο στάδιο ξεκινά με αναπτυξιακό έλεγχο κατά τη διάρκεια ενός ελέγχου με έναν οικογενειακό γιατρό ή παιδίατρο. Το δεύτερο στάδιο είναι μια ολοκληρωμένη αξιολόγηση μιας ειδικής ομάδας . Αυτή η ομάδα περιλαμβάνει γενικά έναν ψυχολόγο, νευρολόγο, ψυχίατρο, λογοθεραπευτή και επιπλέον επαγγελματίες που έχουν εμπειρία στη διάγνωση παιδιών με διαταραχή άσπεργκερ.
Αποτελεσματικό πρόγραμμα βελτίωσης διάφορων δεξιοτήτων
Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα θεραπείας βασίζεται στα ενδιαφέροντα του παιδιού, προσφέρει ένα προβλέψιμο πρόγραμμα, διδάσκει εργασίες ως μια σειρά απλών βημάτων, εμπλέκει ενεργά την προσοχή του παιδιού σε εξαιρετικά δομημένες δραστηριότητες και παρέχει τακτική ενίσχυση της συμπεριφοράς. Αυτό το είδος προγράμματος περιλαμβάνει γενικά:
- Εκπαίδευση κοινωνικών δεξιοτήτων, μια μορφή ομαδικής θεραπείας που διδάσκει στα παιδιά τις δεξιότητες που χρειάζονται για να αλληλεπιδράσουν με μεγαλύτερη επιτυχία με άλλα παιδιά.
- Ένα είδος θεραπείας “ομιλίας” που μπορεί να βοηθήσει τα πιο εκρηκτικά ή ανήσυχα παιδιά να διαχειριστούν καλύτερα τα συναισθήματά τους και να μειώσουν τα εμμονικά ενδιαφέροντα και τις επαναλαμβανόμενες ρουτίνες.
- Φαρμακευτική αγωγή για συνυπάρχουσες καταστάσεις όπως κατάθλιψη και άγχος.
- Εργοθεραπεία ή φυσικοθεραπεία, για παιδιά με προβλήματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης ή κακό συντονισμό του κινητήρα εξειδικευμένη.
- Λογοθεραπεία/γλωσσική θεραπεία, για να βοηθήσει τα παιδιά που έχουν προβλήματα λόγου και συζήτησης.
- Εκπαίδευση και υποστήριξη γονέων, για να διδάξουν στους γονείς τεχνικές συμπεριφοράς για χρήση στο σπίτι.
