από την Ιωάννα Κ., Κλινικό Ψυχολόγο, Παιδοψυχολόγο
Η απόφαση ενός διαζυγίου λαμβάνεται συνήθως μετά από μια επώδυνη πορεία ταραγμένων συζυγικών σχέσεων, καβγάδων και πολλαπλών κρίσεων μέσα στην οικογένεια. Ο καθένας αντιδρά στις συζυγικές δυσκολίες ανάλογα με τον χαρακτήρα του, τις εμπειρίες του και τα βιώματα των παιδικών του χρόνων. Οι συνθήκες δεν είναι εύκολες για κανέναν και κανείς δεν βγαίνει ικανοποιημένος από ένα διαζύγιο. Το διαζύγιο σημαίνει αποτυχία και για τους δύο συζύγους καθώς και για τον κοινό σκοπό με τον οποίο ξεκίνησαν, τη δημιουργία μιας ευτυχισμένης οικογένειας.
Τι προκαλεί το διαζύγιο στο παιδί;
Ως προς το παιδί, το διαζύγιο προκαλεί ιδιαίτερα σημαντικές αλλαγές στη ζωή του και το αν θα δημιουργήσει προβλήματα ή όχι εξαρτάται αφενός από την προσωπικότητα του παιδιού και αφετέρου από τον χειρισμό των γονέων. Πρόσφατες μελέτες έχουν μετακινήσει το ενδιαφέρον τους από τον χωρισμό στη συζυγική σύγκρουση, γιατί φάνηκε ότι η σύγκρουση, η βία και οι καβγάδες είναι περισσότερο επιβλαβείς για το παιδί. Συζητείται επίσης η άποψη ότι τα παιδιά αντιμετωπίζουν λιγότερα προβλήματα σε χωρισμένη οικογένεια αλλά με ήρεμη σχέση των πρώην συζύγων, παρά σε οικογένεια με έντονες συγκρούσεις. Φαίνεται πράγματι ότι τα ψυχολογικά προβλήματα εκδηλώνονται κυρίως όταν το παιδί βρίσκεται στο μέσον της σύγκρουσης, όταν είναι μάρτυρας σε σκηνές εχθρότητας μεταξύ δυο ανθρώπων που αγαπάει και πρέπει να αποφασίσει ποιος από τους δυο έχει δίκιο.
Συμβουλευτική γονέων
Η συμβουλευτική γονέων αποτελεί μια προληπτική παρέμβαση που έχει στόχο να περιορίσει στο μέτρο του δυνατού τις συνέπειες του διαζυγίου στο παιδί. Το πρώτο ερώτημα που συνήθως τίθεται αφορά την ανακοίνωση του διαζυγίου. Οι εξηγήσεις που θα δοθούν στο παιδί θα πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο κοντά στην αλήθεια. Καλό είναι να τονιστεί ότι πρόκειται για μια κοινή απόφαση που αφορά μόνο τους γονείς.
Τα παιδιά, ιδίως μικρότερης ηλικίας, έχουν την τάση να ερμηνεύουν τα πάντα με επίκεντρο τον εαυτό τους. Έτσι συχνά βιώνουν το διαζύγιο σαν εγκατάλειψη, απόρριψη ή ενοχοποιούνται ότι είναι κακά παιδιά και γι’ αυτό ο γονέας που έφυγε δεν τα αγαπά. Ο χωρισμένος γονιός πρέπει να μην ξεχνά ότι η εκδήλωση οποιασδήποτε μορφής εχθρότητας και η εκτόξευση κατηγοριών προς τον πρώην σύζυγο τρομάζουν και στεναχωρούν το παιδί.
Επαφή γονέα – παιδιού
Σημαντικό είναι επίσης η επαφή με τον γονέα που φεύγει να συνεχίσει να είναι συχνή. Οι επισκέψεις πρέπει να είναι σαφείς, καθορισμένες και συνεπείς όσον αφορά την ημέρα και την ώρα. Το παιδί που περιμένει τον γονέα ο οποίος δεν έρχεται βλέπει τους φόβους της εγκατάλειψης να επιβεβαιώνονται και βυθίζεται σε πραγματική απελπισία. Τα ζητήματα πειθαρχίας είναι ένα άλλο θέμα που δεν πρέπει να παραβλεφθεί για τα παιδιά του διαζυγίου. Ο γονέας με τον οποίο μένουν μαζί έχει συνήθως την τάση υπερπροστασίας και χαλάρωσης των κανόνων πειθαρχίας για να απαλύνει τον πόνο και το stress του παιδιού. Τα περισσότερα όμως παιδιά έχουν ανάγκη από σταθερά όρια και κανόνες πειθαρχίας. Σε μια φάση της ζωής τους που νοιώθουν ότι τα πάντα αλλάζουν γύρω τους, η πειθαρχία αποτελεί μια ασφαλή βάση για να μπορέσουν να κυριαρχήσουν στο άγχος τους και να συνεχίσουν να τα καταφέρνουν στις σχολικές τους επιδόσεις και την κοινωνική τους ζωή. Το ιδανικό θα είναι οι ίδιοι κανόνες και οι ίδιες συνήθειες να κρατιούνται στα σπίτια και των δυο γονέων.
Τα προβλήματα του παιδιού ίσως ενταθούν όταν ο γονέας ξαναπαντρευτεί. Το νέο πρόσωπο μπορεί να θεωρηθεί εισβολέας και το παιδί να βιώσει μια νέα εγκατάλειψη.
Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια και υπομονή εκ μέρους του γονέα για να κάνει αποδεκτή τη νέα κατάσταση χωρίς να νιώσει το παιδί ότι περνάει σε δεύτερη μοίρα. Πρέπει επίσης να διαφυλαχθεί η θέση του άλλου φυσικού γονέα, ο οποίος θα είναι πάντα μια παρουσία στη ζωή της μικτής οικογένειας. Σε όσο καλύτερο επίπεδο διατηρηθεί η σχέση των δυο πρώην συζύγων, τόσο λιγότερο είναι το stress και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το παιδί.
Τέλος, ένας σημαντικός παράγων για την ψυχική ισορροπία του παιδιού και τη φυσιολογική του εξέλιξη είναι η αίσθηση συνέχειας στη ζωή του παιδιού. Οι δύο γονείς, παρόλο που δεν συνεχίζουν τη ζωή τους σαν ζευγάρι, συνυπάρχουν από κοινού και παίρνουν αποφάσεις για θέματα που αφορούν το παιδί.
Στη Nannuka θα βρείτε babysitters και παιδαγωγούς, πρόθυμες να σταθούν στο πλευρό σας και να παρέχουν στα παιδιά σας την πιο αξιόπιστη φύλαξη, φροντίδα και εκπαίδευση στην ευαίσθητη αυτή φάση της οικογένειάς σας.
