Ο θηλασμός είναι μια φυσική πρακτική που παρέχει πολυάριθμα οφέλη για την υγεία των βρεφών. Οι περισσότεροι επιστημονικοί φορείς, συμπεριλαμβανομένου του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, συνιστούν αποκλειστικό θηλασμό για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής. Στη συνέχεια προτείνεται η συνέχιση του θηλασμού, μαζί με συμπληρωματικές τροφές, μέχρι το 1ο έτος. Εφόσον το επιθυμούν η μητέρα και το παιδί μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και τα 2 έτη. Επίσης, είναι η μόνη πλήρης τροφή κατά την εισαγωγή της συμπληρωματικής σίτισης. Ας δούμε, όμως, τι γίνεται όταν στο προσκήνιο έρχεται ο αποθηλασμός.
Ποια ηλικία είναι κατάλληλη για να αποθηλάσει ένα μωρό;
Το ερώτημα σχετικά με τη βέλτιστη διάρκεια του θηλασμού συζητείται ευρέως. Η εύρεση μιας αποδεκτής ισορροπίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη και θα μπορούσε να απαιτήσει μια εξατομικευμένη προσέγγιση. Οι παιδίατροι θα πρέπει να παρακολουθούν τη συνολική ανάπτυξη του παιδιού αλλά και τον δεσμό με τη μητέρα του. Οι ενημερωμένες αποφάσεις, η ανοιχτή επικοινωνία και ένα υποστηρικτικό δίκτυο είναι απαραίτητα. Έτσι, διασφαλίζεται ότι οποιεσδήποτε αποφάσεις είναι σύμφωνες με τις ανάγκες και τις φιλοδοξίες ολόκληρης της οικογένειας. Αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε πρώιμο απογαλακτισμό, μικτή σίτιση ή παρατεταμένο θηλασμό.
Όταν η μητέρα και το βρέφος/το νήπιο επιθυμούν ή απαιτείται ιατρικά να διακοπεί ο θηλασμός, τότε αναφερόμαστε στον αποθηλασμό. Ο καθορισμός της κατάλληλης ηλικίας για τη διακοπή του θηλασμού είναι μια περίπλοκη, προσωπική απόφαση που εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Είναι γνωστό ότι ο θηλασμός προσφέρει ζωτικά οφέλη για την υγεία κατά την πρώιμη βρεφική ηλικία. Η συνέχιση της παροχής μητρικού γάλακτος μετά την εισαγωγή στερεών τροφών περιλαμβάνει διατροφικά, ψυχολογικά και πολιτισμικά οφέλη.
Πώς επηρεάζει ο αποθηλασμός τα μωρά;
Κάποια μωρά αποθηλάζουν γρήγορα, ενώ άλλα ενδεχομένως να χρειαστούν μεγαλύτερο διάστημα. Μερικές φορές ο αποθηλασμός συμβαίνει επειδή το μωρό δεν θέλει πλέον να θηλάσει λόγω των ερεθισμάτων που δέχεται από το περιβάλλον του. Τις πιο πολλές φορές η μητέρα επιλέγει πότε θα αποθηλάσει. Αυτό συμβαίνει λόγω εξωτερικών παραγόντων όπως κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες ή προσωπικών λόγων. Όταν όμως το επιλέγει, είναι σημαντικό να της παρέχεται υποστήριξη και σωστή ενημέρωση για τη διαδικασία του αποθηλασμού.
Πως ξεκινάει ο αποθηλασμός;
Ο αποθηλασμός είναι μια δύσκολη και πολύπλοκη διαδικασία. Αποτελεί μια μετάβαση που απαιτεί έγκυρη πληροφόρηση και επιστημονική γνώση. Στόχος η διατήρηση ενός ομαλού σταδιακού απογαλακτισμού με σεβασμό και αγάπη προς το ζεύγος μητέρα-παιδί. Είναι προτιμότερο ο αποθηλασμός να γίνεται με φυσικό τρόπο με δυνατότητα για ευελιξία σε περίπτωση για παράδειγμα αντίδρασης του παιδιού. Γενικά, συστήνεται ο αποθηλασμός να ξεκινά με τα γεύματα κατά την διάρκεια της ημέρας. Συνήθως, τα βραδινά γεύματα είναι τα τελευταία γεύματα που θα διακοπούν. Παράλληλα, το γεύμα που χάνεται θα αντικατασταθεί με άλλο γάλα που δίνεται είτε μπουκάλι είτε με ειδικό ποτηράκι. Κάθε φορά αφουγκραζόμαστε τις ανάγκες και τα θέλω της μητέρας και του παιδιού και καθοδηγούμε αναλόγως.
Αποθηλασμός μετά τα 2 έτη
Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή, ο θηλασμός μπορεί να συνεχιστεί για όσο το επιθυμούν η μητέρα και το παιδί. Καθώς τα παιδιά περνούν τα 2 χρόνια, διάφοροι παράγοντες σχετίζονται με τις διατροφικές τους συμπεριφορές. Οι διατροφικές απαιτήσεις των παιδιών εξελίσσονται από τη βρεφική έως την νηπιακή ηλικία. Αν και το μητρικό γάλα θα μπορούσε ακόμα να είναι μια πολύτιμη πηγή διατροφής, ο ρόλος του σταδιακά γίνεται όλο και πιο συμπληρωματικός καθώς τα παιδιά ενσωματώνουν μια ποικιλία στερεών τροφών στη διατροφή τους.
Ωστόσο, η καταλληλότητα του παρατεταμένου θηλασμού ποικίλλει σημαντικά, με βάση πολιτιστικά και κοινωνικοοικονομικά πλαίσια. Σε πολλές χώρες, ο θηλασμός άνω των 2 ετών προσφέρει μια πρακτική λύση για την αντιμετώπιση της περιορισμένης πρόσβαση σε νερό. Πράγματι, το μητρικό γάλα παραμένει μια άμεσα διαθέσιμη και ασφαλής πηγή τροφής. Κι αυτό διότι προσφέρει προστασία από τον υποσιτισμό, ειδικά όταν οι στερεές τροφές που είναι διαθέσιμες έχουν χαμηλή θρεπτική αξία. Επιπλέον, το μητρικό γάλα παραμένει μια πλούσια πηγή ζωτικών θρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένων αντισωμάτων και παραγόντων που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτή η συνεχής υποστήριξη του ανοσοποιητικού μπορεί να είναι ιδιαίτερα πολύτιμη σε περιβάλλοντα όπου τα παιδιά εκτίθενται συνήθως σε ασθένειες.
Πόσο χρόνο χρειάζεται ο αποθηλασμός;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο για το πόσο θα διαρκέσει η διαδικασία του αποθηλασμού. Είναι μια μεταβατική κατάσταση κατά την οποία μια νέα σχέση χτίζεται μεταξύ της μητέρας και του παιδιού και χρειάζεται υπομονή, επιμονή και χρόνο. Εξαρτάται από τις προσδοκίες, τις προτεραιότητες και τα θέλω της μητέρας, τις αντιδράσεις του παιδιού και τα εξωτερικά ερεθίσματα που το επηρεάζουν. Σε κάθε περίπτωση συνιστούμε να ακολουθείται ο κανόνας «δεν προσφέρω αλλά δεν αρνούμαι». Δηλαδή δεν θα προσφέρω αν δε μου ζητηθεί, δεν θα αρνηθώ όταν μου ζητηθεί. Έτσι, το παιδί μεταβαίνει ομαλότερα στον αποθηλασμό.
Χάπι απογαλακτισμού
Θα πρέπει να χορηγείται κατόπιν ιατρικής συνταγής και η γυναίκα να ενημερώνεται για τις ανεπιθύμητες ενέργειες και παρενέργειες. Η επικοινωνία με τη μαία ή τον πιστοποιημένο σύμβουλο θηλασμού είναι απαραίτητη. Απαιτείται η σωστή ενημέρωση και καθοδήγηση ιδιαίτερα όταν πρόκειται για τη λήψη ενός τέτοιου φαρμάκου. Το φάρμακο αυτό χορηγείται για την αναστολή της παραγωγής της προλακτίνης και δίνεται από τον ιατρό σε περιπτώσεις όπου τα επίπεδα της ορμόνης αυτής είναι υψηλά.
