Ειδικός Παιδαγωγός

Ποιος θεωρείται ειδικός παιδαγωγός

Ειδικός παιδαγωγός θεωρείται εκείνος που ασχολείται με άτομα που παρουσιάζουν ειδικές ανάγκες, έχοντας στόχο την ακαδημαϊκή και μετέπειτα επαγγελματική τους επιτυχία, καθώς και την συμμετοχή τους στο κοινωνικό σύνολο. 
 

Αν και συχνά η ιδιότητα αυτή τείνει να συγχέεται από γονείς και ειδικούς του χώρου με τα άτομα που ασκούν λογοθεραπεία ή εργοθεραπεία, ωστόσο ειδική αγωγή, ως συνολική θεώρηση, απαρτίζεται τόσο από λογοθεραπευτές, και εργοθεραπευτές αλλά και φυσιοθεραπευτές, μουσικοπαιδαγωγούς αλλά και πολλές ακόμα ειδικότητες.
 

Ο Ειδικός Παιδαγωγός επομένως, αναλαμβάνει περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει προηγηθεί η διάγνωση του παιδιού από κάποιο δημόσιο διαγνωστικό φορέα (Ιατροπαιδαγωγικό κέντρο, ΚΕΔΔΥ) που αφορά κάποια σχολική πρόκληση και ειδική δυσκολία.
 

Άτομα με ειδικές ανάγκες θεωρούνται σύμφωνα με τον νόμο Περί Ειδική Εκπαίδευσης (Ν. 113(Ι)/99) τα παιδιά που έχουν σοβαρή μαθησιακή, λειτουργική ή προσαρμοστική δυσκολία, που οφείλεται σε σωματικές, διανοητικές ή άλλες γνωστικές ανεπάρκειες και που παρίσταται ανάγκη να του παρασχεθεί ειδική αγωγή και εκπαίδευση
 

Ο ειδικός παιδαγωγός εργάζεται τόσο σε σχολικά όσο και σε εξωσχολικά πλαίσια και είναι αυτός που παρεμβαίνει και αλληλεπιδρά εκπαιδευτικά και θεραπευτικά μέσα από ατομικές ή ομαδικές συνεδρίες σε παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας, αλλά και σε εφήβους και νέους με μαθησιακές δυσκολίες, δυσλεξία, διάσπαση προσοχής, αυτισμό και νοητική υστέρηση.
 

Είναι ο «διαμεσολαβητής» ανάμεσα στο παιδί και τη μάθηση του, ανάμεσα στους γονείς και τις προσδοκίες τους απέναντι στο σχολικό σύστημα και τους φορείς αυτού, ανάμεσα στο παιδί και την ίδια του την οικογένεια. Ο ρόλος του είναι παιδαγωγικός, συμβουλευτικός και υποστηρικτικός.

Τι ακριβώς κάνει ο ειδικός παιδαγωγός

Ο ειδικός παιδαγωγός αναλαμβάνει περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει προηγηθεί η διάγνωση του παιδιού από κάποιο δημόσιο διαγνωστικό φορέα (Ιατροπαιδαγωγικό κέντρο, ΚΕΔΔΥ) που αφορά κάποια σχολική πρόκληση και ειδική δυσκολία. Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία της διάγνωσης, σχεδιάζει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης που περιλαμβάνει γενικούς και ειδικούς στόχους. Ανάλογα με τις ειδικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα παιδί οι στόχοι  μπορεί να αφορούν στην ανάγνωση, στη γραφή ή σε ένα συνδυασμό και των δύο. Επίσης, οι στόχοι μπορεί να επικεντρώνονται (και) σε άλλους τομείς όπως τα μαθηματικά, η ενίσχυση της μνήμης, η κατανόηση, η βελτίωση της συγκέντρωσης της προσοχής, η λεκτική ή/ και η μη λεκτική επικοινωνία, η αυτοεξυπηρέτηση.
 

Μεγάλη έμφαση δίνει ο ειδικός παιδαγωγός στην επικοινωνιακή και κοινωνική συνδιαλλαγή του παιδιού με το οικείο περιβάλλον του (οικογένεια, σχολείο) αλλά και με το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
 

Προτεραιότητα του ειδικού παιδαγωγού είναι να αυξήσει την ποιότητα της καθημερινής διαβίωσης του παιδιού. Του δείχνει πώς να μαθαίνει, διδάσκοντας του στρατηγικές μάθησης και χρησιμοποιώντας εναλλακτικούς τρόπους διδασκαλίας. Επιπλέον, αξιοποιεί δημιουργικά τις δυνατότητες του κάθε παιδιού και μέσα από παιγνιώδεις βιωματικές δραστηριότητες βοηθά το παιδί να οργανώσει ποιοτικά το χώρο και το χρόνο του συμβάλλοντας στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του.
 

Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιεί ένας ειδικός παιδαγωγός μπορεί να περιλαμβάνει:

• ειδικό παιδαγωγικό υλικό
   

• εκπαιδευτικές κάρτες
   

• τεχνικές συγκέντρωσης και κατανόησης
   

• παιχνίδια ρόλων
   

• παραμύθια και βιβλία
   

• πολυαισθητηριακό και εικαστικό υλικό
   

• εκπαιδευτικό λογισμικό μέσω Η/Υ

Πώς γίνεσαι ειδικός παιδαγωγός

Στην Ελλάδα, οι σχολές που παρέχουν επιστημονική κατάρτιση και εξειδίκευση για αυτή την ιδιότητα, είναι το Τμήμα Εκπαιδευτικής & Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου στην Κόρινθο,  και το Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Η φοίτηση είναι Πανεπιστημιακή και διαρκεί 4 χρόνια.  
 

Κατά τη διάρκεια φοίτησης παρακολουθούνται εξειδικευμένα μαθήματα παρακολούθησης που αφορούν, κυρίως, στους παρακάτω τομείς:
 

• Μαθησιακές δυσκολίες
   

• Ειδικού τύπου μαθησιακές δυσκολίες (ΔΕΠ-Υ, δυσλεξία, δυσγραφία κ.ά.)
   

• Νοητική υστέρηση
   

• Προβλήματα ακοής και όρασης
   

• Αναπτυξιακές διαταραχές
   

• Γενετικά Σύνδρομα
   

• Κινητικές Αναπηρίες
   

• Σοβαρές, πολλαπλές αναπηρίες
   

Ταυτόχρονα, οι φοιτητές παρακολουθούν υποχρεωτικά και μαθήματα που αφορούν την ψυχολογία (π.χ. παιδαγωγική ψυχολογία, εξελικτική ψυχολογία, σχολική ψυχολογία κ.ά.). Επίσης, υπάρχει υποχρεωτική πρακτική άσκηση σε δημόσιες σχολικές δομές (ειδικά σχολεία, Τμήματα Ένταξης) υπό την επίβλεψη των υπεύθυνων καθηγητών των δύο αντίστοιχων σχολών καθώς και εκπόνηση διπλωματικών εργασιών που αφορούν την εις βάθους διερεύνηση ενός θέματος.
 

Στο πλαίσιο του Προγράμματος Σπουδών του Τμήματος Ειδικής Αγωγής, μπορεί κανείς να επιλέξει ανάμεσα σε δυο κατευθύνσεις:
 

Α. Κατεύθυνση με πτυχίο Ειδικής Αγωγής Νηπιαγωγού,
 

Β. Κατεύθυνση με πτυχίο Ειδικής Αγωγής Δασκάλου

Που μπορεί να δουλεύει ένας ειδικός παιδαγωγός

Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών ένας ειδικός παιδαγωγός μπορεί να δουλέψει ως:  
 

• Ως ελεύθερος επαγγελματίας σε εξειδικευμένα κέντρα ή παιδικούς σταθμούς.
   

• Σε Κέντρα Λογοθεραπείας και Ημερήσιας Φροντίδας.
   

• Ως Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό σε φορείς και μονάδες της Ε.Α.Ε. (Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση)
   

• Στον χώρο της δημόσιας Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης – Ε.Α.Ε. (ειδικά σχολεία, τμήματα ένταξης, παράλληλη στήριξη, Διδασκαλία στο Σπίτι).
   

Εφόσον επιλέξει ο φοιτητής – τρια την κατεύθυνση Ειδικής Αγωγής Νηπιαγωγού μπορεί να διοριστεί σε οργανικές θέσεις ως Νηπιαγωγός Ειδικής Αγωγής στα Κ.Ε.Δ.Δ.Υ και στις Σ.Μ.Ε.Α.Ε., καθώς θα ενταχθεί στο Π.Ε. 61 Νηπιαγωγών Ε.Α.Ε.
 

Στην περίπτωση που επιλέξει την κατεύθυνση Ειδικής Αγωγής Δασκάλου μπορεί να εργαστεί ως δάσκαλος Ειδικής Αγωγής, καθώς θα ενταχθεί στο Π.Ε. 71 Δασκάλων Ε.Α.Ε.