Οδηγός επιλογής Νηπιαγωγού

Ποια τα βασικά χαρακτηριστικά των Νηπιαγωγών και τα βασικά καθήκοντά τους;

Η Προσχολική Εκπαίδευση και Φροντίδα απευθύνεται σε δύο ηλικιακές ομάδες:
α. από τη γέννηση ενός παιδιού έως και την ηλικία των τριών ή τεσσάρων και
β. έως την είσοδο στο Δημοτικό σχολείο.
Το δεύτερο σκέλος αναφέρεται και ως προσχολική εκπαίδευση.
 

Για την πρώτη ομάδα, υπάρχουν παιδαγωγοί ή νηπιοβρεφοκόμοι και για τη δεύτερη ηλικιακή ομάδα, νηπιαγωγοί. Και των δύο η συνεισφορά στην ανάπτυξη και εκπαιδευτική πορεία των παιδιών είναι εξαιρετικά σημαντική και καθοριστική.
​

Η βασική μέριμνα ενός νηπιαγωγού, είναι η εκπαίδευση και η αγωγή των παιδιών της προσχολικής ηλικίας. Φροντίζει για την ψυχοκινητική και νοητική ανάπτυξη των παιδιών προσχολικής ηλικίας, τα βοηθάει να κατανοήσουν βασικές έννοιες αντίληψης του κόσμου που και παράλληλα τα ασκεί στο συντονισμό των κινήσεών τους. Για το σκοπό αυτό δημιουργεί στο χώρο που έχει στη διάθεση τους, το κατάλληλο εκπαιδευτικό περιβάλλον πλούσιο σε ερεθίσματα, έχοντας ώς βασικό μέσο το παιχνίδι, το τραγούδι, την απαγγελία, τη διήγηση, το χορό, τη ζωγραφική, τη χειροτεχνία.
 

Το καθήκον των νηπιαγωγών είναι να βοηθά το παιδί να κατανοήσει την έννοια της ομάδας, να ενταχθεί σε αυτήν, να μάθει να συνεργάζεται, να δημιουργεί και να συναγωνίζεται ευγενικά με τους συνομηλίκους του. Το ομαδικό παιχνίδι, η ατομική δημιουργία, η πνευματική άσκηση και η ψυχαγωγία αποτελούν τα βασικά μέσα που χρησιμοποιεί στην εκπαιδευτική του δραστηριότητα.
 

Ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα σε ένα παιδαγωγό και έναν νηπιαγωγό

Στους παιδικούς σταθμούς, οι νηπιαγωγοί και οι παιδαγωγοί (ή βρεφονηπιοκόμοι) έχουν κοινές υποχρεώσεις και δεν υπάρχει μεταξύ τους καμία απολύτως διαφοροποίηση. Και οι δύο αυτές ειδικότητες, φροντίζουν για την σωστή ψυχοσωματική υγεία και ψυχοκινητική εξέλιξη των παιδιών με την πραγματοποίηση ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων τα οποία προσαρμόζονται ανάλογα με την ηλικία των παιδιών του τμήματος. Και οι δύο ειδικότητες μπορούν να ανοίξουν παιδικό σταθμό.
​

Η βασική διαφορά τους είναι ότι οι βρεφονηπιοκόμοι είναι υπεύθυνοι για παιδάκια μέχρι 3 ετών και οι νηπιαγωγοί από 3 έως 5,5 ετών.

Απαιτούμενη Εκπαίδευση και Δεξιότητες ενός Νηπιαγωγού

Ο Νηπιαγωγός μπορεί να έχει σπουδάσει στα αντίστοιχα Παιδαγωγικά Τμήματα των Πανεπιστημίων. Τα πιο γνωστά είναι τα τμήματα Νηπιαγωγών Ιωαννίνων και Νηπιαγωγών Φλώρινας.

Ακόμη, βρεφονηπιοκόμοι και βοηθοί νηπιαγωγοί μπορούν να σπουδάσουν στα ΤΕΙ και στα ΙΕΚ αντίστοιχα.
​

Το επάγγελμα του νηπιαγωγού απαιτεί επιπλέον:
 

• Γνώσεις, ικανότητες και ευαισθησία.
   
• Αγάπη για τα παιδιά, φαντασία και εγκαρδιότητα.
   
• Υπομονή, ψυχραιμία, ήρεμο χαρακτήρα και καλή διάθεση.
   
• Ικανότητα μετάδοσης γνώσεων μέσω του παιχνιδιού και της δημιουργικής απασχόλησης.

Μερικές σκέψεις για να βρω τον καλύτερο Νηπιαγωγό

Αν το παιδί σας βρίσκεται στη προσχολική ηλικία και επιθυμείτε την πρόσληψη ενός Νηπιαγωγού για παιδί σας είναι σημαντικό, πριν ξεκινήσετε την αναζήτησή να σκεφτείτε μερικά ζητήματα:
 

Η εκπαίδευση, η εμπειρία και η εξειδίκευση της Νηπιαγωγού.  Είναι σημαντικό να είναι ξεκάθαρο από την πλευρά σας αυτό που αναζητάτε. Σίγουρα πρέπει να διαθέτει άριστη επιστημονική κατάρτιση αλλά και να επιδιώκει συνεχή επιμόρφωση γύρω από τις εξελίξεις στον εκπαιδευτικό τομέα. Αλλά ταυτόχρονα, η προσωπικότητά της πρέπει να εμπνέει εμπιστοσύνη και ασφάλεια.
 

Ώρες και διάρκεια απασχόλησης. Είναι πιθανό να ενδιαφέρεστε για ένα νηπιαγωγό που θα είναι υπεύθυνος για την παραλαβή του παιδιού από το παιδικό σταθμό (προνήπιο) και νηπιαγωγείο που έχετε επιλέξει και δημιουργικά θα τα απασχολήσει στο σπίτι κατά την απουσία σας. Είναι σημαντικό να έχετε στο μυαλό σας ποιες θα είναι αυτές οι ώρες. Αυτή η απόφαση θα διευκολύνει εσάς στην αναζήτηση.
 

Περιεχόμενο της απασχόλησης. Η ξεκάθαρη καταγραφή των επιθυμιών και αναγκών σας κατά τις ώρες απασχόλησης ενός νηπιαγωγού είναι εξίσου σημαντικές. Ωστόσο, κάθε επαγγελματίας που σέβεται τον εαυτό του θα σας συμβουλεύσει και θα σας κατευθύνει σχετικά με το πρόγραμμα που θα εφαρμόσει έχοντας καλύτερη γνώση των αναγκών ανάπτυξης αυτής της ηλικίας. Η διάρκεια της απασχόλησης θα καθορίσει επίσης σε μεγάλο βαθμό και το περιεχόμενο της απασχόλησης.
 

Ατομική ή ομαδική απασχόληση.  Σε αυτή την ηλικία τα παιδιά αναπτύσσουν σταδιακά και τις κοινωνικές και συνεργατικές τους δεξιότητες. Ίσως θα ήταν ενδιαφέρον να σκεφτείτε τη δημιουργία μιας μικρής ομάδας στο σπίτι είτε καθ’όλη τη διάρκεια του εκπαιδευτικού προγράμματος είτε μερικώς π.χ τις ώρες του βιωματικού παιχνιδιού ή της γλώσσας.  
 

Στυλ εκπαίδευσης. Υιοθετώντας διαφορετικά εκπαιδευτικά πρότυπα, είναι αποτελεσματικό να σκεφτείτε αν θέλετε μια νηπιαγωγό που να είναι συστημική (οργανωμένη, συστηματική, έχει στόχους και είναι καλά προετοιμασμένη), ενθουσιώδης (έχει φαντασία, είναι δημιουργικός, δείχνει ενδιαφέρον, και αποφεύγει τις ανιαρές ρουτίνες), φιλική (ζεστός, θετικός, εξωστρεφή) ή περισσότερο δομημένη και αυστηρή.
 

Χρήση Τεχνολογίας: Επίσης είναι σημαντικό να αποφασίσετε από κοινού το βαθμό της πρόσβασης σε νέες μεθόδους διδασκαλίας με χρήση τεχνολογίας. Η μορφή που παίρνει η τεχνολογία στην εκπαιδευτική διαδικασία αυτής της ηλικίας, αρχίζει από ηλεκτρονικά παραμύθια, παραμύθια ή παιχνίδια με ήχους, με τη χρήση του διαδραστικού πίνακα, της digital φωτογραφικής, λογισμικά που προάγουν και ενισχύουν την λύση προβλήματος και άλλες δεξιότητες, λογισμικά που βοηθούν τα παιδιά να φτιάχνουν ιστορίες. Ο κάθε εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει πώς και πότε μπορεί να κάνει χρήση της τεχνολογίας.  Είναι σημαντικό να γνωρίζετε και από κοινού να έχετε από κοινού, αποφασίσει την ένταση αυτής της χρήσης.
 

Αντιμετώπιση ευαίσθητων κοινωνικών θεμάτων. Είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσετε και να υπογραμμίσετε τη στάση σας απέναντι σε ορισμένα ευαίσθητα κοινωνικά θέματα ώστε να τη γνωρίζει και να την υιοθετεί και η  Νηπιαγωγός (εφόσον φυσικά δεν είναι ενάντια σε δικές της ακλόνητες πεποιθήσεις). Άλλωστε είναι ένας τρόπος να διαπιστώσετε και αν ταιριάζετε. Τέτοια θέματα μπορεί να αφορούν γεγονότα ζωής όπως το διαζύγιο, η ασθένεια, ο θάνατος, η υιοθεσία αλλά και η σεξουαλικότητα. Η Νηπιαγωγός θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για ερωτήματα και σχόλια που μπορεί να κάνει το παιδί και να μην αποφεύγει τις απαντήσεις για οποιοδήποτε θέμα της ζητηθεί.

Ποιος είναι ο μισθός των νηπιαγωγών;

Ο βασικός μισθός μιας νέας νηπιαγωγού είναι 780-850,00 Ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι ανάλογα με τις ώρες απασχόλησης που θα συμφωνήσετε θα πρέπει να προσαρμοστεί.

Ο ρόλος του παιχνιδιού και το πλαίσιο που ακολουθεί μια Νηπιαγωγός

H κατάκτηση της γνώσης είναι να ενεργητική διαδικασία. Τα παιδιά οικοδομούν τη γνώση τους μέσα από τη δική τους δραστηριότητα. Μέσα στο «ασφαλές» και ευέλικτο πλαίσιο που παρέχει το παιχνίδι, δίνεται η δυνατότητα στα παιδιά να εκφράσουν τις γνώσεις και τις αντιλήψεις τους για το πώς λειτουργεί ο κόσμος, να συνυπάρξουν και να συνεργαστούν με άλλους, να συνδυάσουν γεγονότα και καταστάσεις, να εκτονώσουν την ενέργεια τους, να έρθουν σε επαφή με έννοιες από διάφορα επιστημονικά πεδία, να προβληματιστούν, να αυτοσχεδιάσουν και να δημιουργήσουν.
 

Οι βασικές κατευθύνσεις που τα παιχνίδια μπορούν και οφείλουν να έχουν σε αυτή την αναπτυξιακή φάση του παιδιού και που ένας νηπιαγωγός θα εφαρμόσει τελικά είναι
 

• Συμβολικά παιχνίδια ώστε να αντανακλώνται αλλά και να διευρύνονται οι πολιτισμικές και οικογενειακές εμπειρίες
   
• Παιχνίδια ρόλων που εμπλουτίζουν το λεξιλόγιο και επεκτείνουν τη σκέψη τους
   
• Παιχνίδι σε διαφορετικά περιβάλλοντα από το σπίτι όπως στο πάρκο της γειτονιάς ή στο κοντινό δασάκι ή γιατί όχι επίσκεψη σε ένα άλλο δημιουργικό χώρο που μπορεί να ενθαρρύνει και την ομαδική συνεργασία
   
• Παιχνίδια λογικής που προάγουν την μαθηματική σκέψη

Κριτήρια επιλογής ενός/μιας Νηπιαγωγού

Για τους υποψήφιους νηπιαγωγούς θα πρέπει να διαχωρίσετε κατά την επιλογή σας ανάμεσα σε δύο πεδία. Το ένα αφορά
 

• Την Επιστημονική-παιδαγωγική συγκρότηση και κατάρτιση του υποψήφιου (διδακτορικό δίπλωμα ή πτυχίο Παιδαγωγικής Ακαδημίας ή Σχολής Νηπιαγωγών, πιστοποιητικά επιμόρφωσης αλλά και πιστοποίησης Ξένης γλώσσας) και το άλλο
   
• Το εκπαιδευτικό έργο, τη προσωπικότητα και τη γενική συγκρότηση του υποψήφιου. Κατά τη διαδικασία της συνέντευξης και τελικά της επιλογής, είναι σημαντικό να εκτιμήσετε στοιχεία της προσωπικότητας του υποψηφίου όπως το ήθος, η εντιμότητα, το αίσθημα δικαιοσύνης, η δημοκρατική συμπεριφορά, η ικανότητα επικοινωνίας,  ανάπτυξης πρωτοβουλιών και επίλυσης προβλημάτων αλλά και η συνέπεια.
   

Τα κριτήρια που αφορούν το πρώτο πεδίο είναι πιο εύκολα να τα ικανοποιήσετε μέσω συγκεκριμένων και αντικειμενικών ερωτήσεων. Για παράδειγμα πόσα επιμορφωτικά σεμινάρια έχει παρακολουθήσει ο/η Νηπιαγωγός, ποιος ο τίτλος σπουδών, πιθανό συγγραφικό έργο, και φυσικά η διδακτική του εμπειρία.
 

Τα κριτήρια που αφορούν την προσωπικότητα, μπορούν μόνο μέσω ερωτήσεων πάνω σε πιθανά σενάρια αντιμετώπισης μιας κρίσης, ή ενός θέματος συμπεριφοράς να απαντηθούν όπως επίσης μέσω παραδειγμάτων από προηγούμενη εμπειρία και φυσικά βασιζόμενοι στο ένστικτό σας. 

Μερικά σημεία που μας δείχνουν πως η επιλογή μας είναι σωστή

• Δείχνει με διάφορους τρόπους τη συμπαράσταση και τη διαθεσιμότητα του.
   
• Ακούει με προσοχή και κατανόηση το παιδί.
   
• Σε ένα ατυχές γεγονός, δεν επικεντρώνεται στα γεγονότα αλλά στα συναισθήματα του παιδιού και αντιδρά με ενσυναίσθηση
   
• Εισάγει δραστηριότητες που αντιστοιχούν στις δυνατότητες και τα ενδιαφέροντα του παιδιού.
   
• Εντοπίζει κάτι που του αρέσει και το χρησιμοποιεί ως αφόρμηση για παιδαγωγικές δράσεις. Προτείνει εκφραστικές τεχνικές για τη διαχείριση συναισθημάτων.
   
• Ενημερώνει για την συναισθηματική και γνωστική πρόοδο του παιδιού
   
• Μοιράζεται τις εμπειρίες της ημέρας ή της εβδομάδας μαζί σας
   
• Δίνει έμφαση στη δημιουργία ενός συναισθηματικά ασφαλούς περιβάλλοντος
   
• Προτείνει στο παιδί καινούργιες εμπειρίες οι οποίες προκαλούν την περιέργεια και το ενδιαφέρον του – το «καινούργιο» ελκύει και ενισχύει την προσοχή. Οι εμπειρίες αυτές μπορεί να αφορούν ανθρώπους και αντικείμενα.
   
• Δίνει χρόνο και ευκαιρίες για παιχνίδια στα οποία συμμετέχει όλο το σώμα.
   
• Δίνει στα παιδιά τη δυνατότητα να ικανοποιήσουν την περιέργεια τους και να απαντήσετε στα ερωτήματα τους μέσα από οργανωμένες και στοχευμένες διερευνήσεις.
   
• Φέρνει παράξενα ή μη-οικεία αντικείμενα, από το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, που προσελκύει το ενδιαφέρον των παιδιών, διεγείρει την περιέργεια του και προκαλούν ερωτήσεις
   
• Τραβάει την προσοχή των παιδιών σε αυτά που συμβαίνουν γύρω τους, κοινωνικά και φυσικά φαινόμενα
   
• Ενθαρρύνει και βοηθάει τα παιδιά να καταγράψει τα στάδια των διερευνήσεων του ή τη διαδικασία που ακολούθησε για την επίλυση ενός προβλήματος, με διάφορα μέσα και τρόπους (π.χ. γραφικές αναπαραστάσεις, φωτογραφική μηχανή κ.ά.)
   
• Δίνει τη δυνατότητα στο παιδί να επαναλάβει δραστηριότητες που του προκάλεσαν τον ενδιαφέρον και την προσοχή - οι συνδέσεις του εγκεφάλου ενδυναμώνονται μέσα από την επανάληψη.
   

Αντίστοιχα όμως, η επιλογή αυτή μπορεί τελικά να μην είναι η καλύτερη για τα παιδιά μας και αυτό να μην γίνει αμέσως εμφανές. Στα παιδιά, η ανασφάλεια και το άγχος δεν εκφράζονται μόνο με κλάμα αλλά και με άλλες αντιδράσεις που αν δεν ερμηνευθούν και δεν αντιμετωπιστούν σωστά από τους ενηλίκους, είναι πιθανό να σταθεροποιηθούν.
 

Αυτές μπορεί να είναι: παθητική συμμόρφωση, υπερβολική κινητικότητα, επιθετικότητα, καταστροφικότητα. Συχνά ακόμη, στην παιδική ηλικία οι δυσκολίες εκφράζονται με σωματικά συμπτώματα, όπως κοιλόπονο, εμετό, πονοκέφαλο, πυρετό. Οι αντιδράσεις αυτές μπορεί να εμφανιστούν τις πρώτες μέρες και να εξαλειφθούν βαθμιαία, μπορεί να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ή να εμφανιστούν μετά από ένα διάστημα.
 

Σε αυτή την περίπτωση η συνεργασία με τη Νηπιαγωγό είναι επιτακτική. Γιατί αυτή τη δυσκολία μπορεί να οφείλεται σε πολλούς λόγους και όχι αποκλειστικά στην ίδια την Νηπιαγωγό.