Δυσλεξία: αντιμετωπίζεται;

Από την ψυχολόγο Γεωργία Κουτλουμπάση

Η δυσλεξία, μια μορφή μαθησιακής δυσκολίας, συναντάται σε άτομα τα οποία δυσκολεύονται να μάθουν μέσω της γραπτής ή προφορικής γλώσσας, χωρίς να υπάρχει προφανής λόγος, όπως κάποιο τραύμα, πνευματική καθυστέρηση ή κάτι άλλο. Σε αυτή την κατηγορία μπορεί να ανήκουν και ευφυή άτομα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα επιτυχημένων κι ευφυέστατων δυσλεκτικών ανθρώπων είναι ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Τόμας Εντισον, Χανς Κρίστιαν Άντερσον, Χάρβευ Κάσιν (διάσημος νευροχειρούργος), Αλμπερτ Αϊνστάιν, ο σημαντικότερος επιστήμονας του 20^ου αιώνα.

 

Ποια τα συνήθη χαρακτηριστικά ενός δυσλεξικού ατόμου?

Από τα πρώτα χαρακτηριστικά που θα παρατηρήσουμε σε ένα παιδί με δυσλεξία είναι το γεγονός πως ενώ στο σπίτι θα φαινόταν ένα έξυπνο και δραστήριο παιδί, στο σχολείο θα μας φαινότανε οκνηρό, τεμπέλικο και αδιάφορο για μάθηση. Όμως σίγουρα δεν είναι έτσι. Τα δυσλεξικά άτομα παρουσιάζουν φυσιολογική έως υψηλή νοημοσύνη. Αντιμετωπίζουν όμως δυσκολίες στον προφορικό και γραπτό λόγο, στην ορθογραφία, στην ανάγνωση.

Χαρακτηριστικά, ένα παιδί με δυσλεξία δυσκολεύεται να αναγνώσει σωστά ένα κείμενο, χωρίς αυτό να δικαιολογείται από την ηλικία του, όπως για παράδειγμα παραλείπει συλλαβές, καταλήξεις και μιλάει κομπιαστά. Επιπλέον, παρουσιάζει προβλήματα βραχύχρονης μνήμης. Αυτό σημαίνει πως δυσκολεύεται να ακολουθήσει μια σειρά οδηγιών ή να απαριθμήσει τους μονούς αριθμούς ή ακόμη και να μάθει την προπαίδεια. Τέλος ένα ακόμη χαρακτηριστικό των ατόμων που παρουσιάζουν δυσλεξία είναι πως παρατηρείται μια σύγχυση όσον αφορά την εκτίμηση μιας απόστασης, του αριστερά – δεξιά ή και ακόμη ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι του χθες – αύριο.

Υπάρχει αντιμετώπιση;

Η δυσλεξία, όπως κι άλλες μαθησιακές δυσκολίες, δεν είναι ασθένεια την οποία την ξεπερνάς είτε με φαρμακευτική αγωγή είτε με άλλη βοήθεια, είναι μια ιδιαιτερότητα με την οποία το άτομο μαθαίνει να ζει, καλλιεργώντας εναλλακτικούς τρόπους μάθησης.

Σαν πρώτο βήμα, θα πρέπει να γίνει μια σωστή αξιολόγηση από κάποιον ειδικό ώστε το παιδί ή το νεαρό άτομο να μπορέσει με τη βοήθεια ενός καταρτισμένου εκπαιδευτικού να δημιουργήσουν ένα διδακτικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες του. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε πως είναι σημαντικό να τονώσουμε την αυτοπεποίθηση του ατόμου και κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί δίνοντας του τη δυνατότητα να συμμετέχει σε δραστηριότητες που είναι ιδιαίτερα ικανός, ώστε να αντισταθμιστούν οι δυσκολίες του σε συγκεκριμένες δραστηριότητες, όπως είναι η μάθηση με κάτι που είναι αρκετά καλός.

Γενικά το δυσλεξικό άτομο θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με κατανόηση και να λαμβάνονται υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του. Όπως για παράδειγμα, το γεγονός πως ένα άτομο με δυσλεξία χρειάζεται περισσότερο χρόνο να φέρει εις πέρας μια εργασία, οπότε θα πρέπει να του δίνεται περισσότερος χρόνος. Όπως επίσης η καθαρή και ήρεμη ομιλία βοηθάει το άτομο στην κατανόηση των οδηγιών που του δίνονται για οποιαδήποτε εργασία ώστε να την εκτελέσει.

Θα βοηθούσε στην καλή ψυχολογία του παιδιού ο εκπαιδευτικός να μη λαμβάνει τόσο πολύ υπόψη του την καλή εμφάνιση ενός γραπτού όσο το περιεχόμενο του κειμένου. Επίσης σημαντικό είναι να μην υπερφορτώνεται το παιδί με πολλές εργασίες για το σπίτι. Έτσι δε θα έχει χρόνο για τίποτα άλλο, κάτι που θα είναι ιδιαίτερα αγχογόνο γι’ αυτόν, με αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές να μην τα καταφέρνει.

Τα παραπάνω είναι μερικά παραδείγματα ορθής αντιμετώπισης ενός δυσλεξικού ατόμου και πως θα μπορούσε να βοηθηθεί ώστε να μη νιώθει μειονεκτικά. Βέβαια σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί η διακριτικότητα, ιδιαίτερα στον εκπαιδευτικό, για το χειρισμό του παιδιού. Ώστε να μη νιώσει μειονεκτικά σε σχέση με τα υπόλοιπα τυπικά παιδιά.

Η σημασία της αξιολόγησης

Η δυσλεξία είναι ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ορισμένων ατόμων όσον αφορά τη μάθηση, το γραπτό και προφορικό λόγο που δεν έχει όμως καμία απολύτως σχέση με το νοητικό επίπεδο του ατόμου. Πόσο μάλλον όταν μερικοί διάσημοι δυσλεξικοί θεωρούνταν από τους σπουδαιότερους  ανθρώπους της εποχής τους. Με μια σωστή αξιολόγηση η δυσλεξία μπορεί να αντιμετωπιστεί και να δυσκολεύει στο ελάχιστο το δυσλεξικό άτομο χωρίς όμως να εξαλειφθεί ποτέ. Είναι καλό σε αυτό το σημείο να υπογραμμίσουμε πως η δυσλεξία παρουσιάζεται με διαφορετική συμπτωματολογία σε κάθε παιδί. Δεν υπάρχει ενιαία μορφή δυσλεξίας, όλα όμως μπορούν να ξεκαθαρίσουν με μια επίσκεψη σε έναν ειδικό.

 

Βρείτε ειδικούς παιδαγωγούς με κατάρτιση στις μαθησιακές δυσκολίες που θα βοηθήσουν το παιδί να αποκτήσει μαθησιακή αυτοπεποίθηση και γνωστική επάρκεια.