Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης: 11 λεπτά
Το μαγειρευτό φαγητό τελικά, είναι η καλύτερη επιλογή για την υγεία του σκύλου μου;
Το μαγειρευτό φαγητό αποτελεί ένα φυσικό τρόπο διατροφής. Η φυσική διατροφή μπορεί να θεωρηθεί η καλύτερη επιλογή για την υγεία του σκύλου μας, με την προϋπόθεση ότι θα γίνει σωστά. Αυτό σημαίνει πως θα αποτελείται από πλήρεις και ισορροπημένες συνταγές, σχεδιασμένες από καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό, ώστε να εξασφαλίσουμε ότι οι θρεπτικές ανάγκες του σκύλου μας θα καλύπτονται 100%.
Ποια τα πλεονεκτήματα της φυσικής διατροφής;
Tα πλεονεκτήματα της σωστής φυσικής διατροφής είναι πολλά. Καταρχάς, λόγω της απουσίας έντονης θερμικής επεξεργασίας, η τροφή απορροφάται στο μέγιστο βαθμό από τον οργανισμό του σκύλου (βαθμός απορρόφησης 90-95%, σε αντίθεση με τις βιομηχανοποιημένες τροφές που απορροφώνται σε ποσοστό έως 75% περίπου). Επίσης, μας προσφέρει τη δυνατότητα να έχουμε πλήρη εικόνα των υλικών που δίνουμε στο σκύλο μας, σε αντίθεση πάλι με τις βιομηχανοποιημένες τροφές, όπου τα υλικά δεν είναι ορατά και, αναγκαστικά, τα γνωρίζουμε μόνο μέσω της ετικέτας του προϊόντος. Τέλος, είναι ιδιαίτερα γευστικό με αποτέλεσμα να το απολαμβάνει περισσότερο ο σκύλος μας, κάτι εξαιρετικά «βολικό» για τις περιπτώσεις σκύλων με επιλεκτική όρεξη.
Εδώ να σημειώσουμε πως η φυσική διατροφή δεν είναι μόνο η μαγειρευτή, αλλά και η ωμή (τύπου BARF). Και τα 2 είδη έχουν τα οφέλη τους αλλά και τα σημεία προσοχής τους. Αναλόγως τις ατομικές ανάγκες του κάθε ζώου, μπορούμε να επιλέξουμε ποιο από τα 2 είδη είναι το κατάλληλο για την περίπτωση του (πχ σε ένα σκύλο που ο οργανισμός δεν ανέχεται το υψηλό ποσοστό κρέατος θα προτιμήσουμε την μαγειρευτή τροφή, ενώ, αντιθέτως, σε ένα σκύλο με δυσανεξία στο υψηλό ποσοστό υδατανθράκων θα προτιμήσουμε την ωμή τροφή).
Μπορεί να τρώει το ίδιο μαγειρευτό φαγητό με εμάς;
Εξαρτάται από το φαγητό. Τα περισσότερα φυσικά τρόφιμα είναι ασφαλή για τους σκύλους. Εξαίρεση αποτελούν ορισμένα τρόφιμα που θεωρούνται τοξικά επειδή περιέχουν ουσίες που ο οργανισμός του σκύλου δε μεταβολίζει επαρκώς, όπως η σοκολάτα, το σταφύλι και οι ξηροί καρποί Macadamia. Από εκεί και πέρα, παίζει ρόλο και ο τρόπος μαγειρέματος, πχ ένα πιάτο με σάλτσα και μπαχαρικά θα ενοχλήσει το πεπτικό σύστημα του σκύλου μας. Σε γενικές γραμμές, προκειμένου ένα δικό μας μαγειρευτό γεύμα να είναι κατάλληλο για το σκύλο μας θα πρέπει να είναι χαμηλό σε λίπος και αλάτι, να μην περιέχει ζάχαρη και να απουσιάζουν οι σάλτσες και τα μπαχαρικά, που πιθανό να ερεθίσουν το στομάχι του.
Τι συστατικά πρέπει να περιέχει η διατροφή ενός σκύλου;
Μία μαγειρευτή σύνθεση για τον σκύλο μας θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον μία πηγή πρωτεΐνης, μία – δύο πηγές υδατάνθρακα και ένα έλαιο. Από εκεί και πέρα, μπορούμε να εμπλουτίσουμε με όσα υλικά επιθυμούμε, προκειμένου να πετύχουμε ένα πλήρες και ισορροπημένο αποτέλεσμα. Εναλλακτικά, θα χρειαστούμε κάποιο συμπλήρωμα διατροφής.
Πηγές πρωτεΐνης είναι τα διάφορα κρέατα, το αυγό, τα γαλακτοκομικά αλλά και ορισμένα φυτικά τρόφιμα (αρακάς, φακές, κλπ). Πηγές υδατάνθρακα είναι το ρύζι, το πλιγούρι, η κινόα, η πατάτα, η γλυκοπατάτα και διάφορα άλλα λαχανικά όπως το καρότο, το μπρόκολο, το σπανάκι κλπ. Όσον αφορά τα έλαια, συνήθως χρησιμοποιούμε ελαιόλαδο, ηλιέλαιο, λινέλαιο ή κάποιο ιχθυέλαιο.
Αυτό που πρέπει να έχουμε στο νου μας είναι ότι κάθε τρόφιμο έχει διαφορετικό θρεπτικό προφίλ, άρα και διαφορετικό όφελος για τον οργανισμό, για αυτό και η ποικιλία των υλικών είναι επιθυμητή. Παρόλα αυτά, δεν είναι όλα τα τρόφιμα κατάλληλα για όλα τα ζώα, ειδικά σε περίπτωση κάποιας πάθησης.
Οι διατροφικές ανάγκες των σκύλων πώς διαφοροποιούνται;
Οι διατροφικές ανάγκες διαφοροποιούνται κυρίως με βάση την ηλικία (κουτάβι/ενήλικο/υπερήλικο ζώο), το στάδιο ζωής (εγκυμοσύνη, θηλασμός), το επίπεδο δραστηριότητας και την τυχόν παρουσία πάθησης (πχ νεφρική νόσος).
Ένα κουτάβι έχει αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνες, λιπαρά και ασβέστιο, ενώ ένα υπερήλικο ζώο χρειάζεται περισσότερες φυτικές ίνες, λόγω της πιθανής ατονίας του εντέρου του. Ένα ζώο που θηλάζει χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη ποσότητα σε τροφή και θερμίδες, προκειμένου να καλύψει θρεπτικά και τα νεογέννητα κουτάβια. Ένας σκύλος με χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας (έως 1 ώρα την ημέρα) έχει λιγότερες θερμιδικές ανάγκες από ένα σκύλο με έντονη άσκηση. Τέλος, κάθε πάθηση έχει τις δικές της αυστηρές θρεπτικές απαιτήσεις σε πρωτεΐνες, λιπαρά και τα υπόλοιπα θρεπτικά συστατικά.
Ανάλογα την εποχή αλλάζουν και οι διατροφικές τους ανάγκες – συνήθειες;
Σε ορισμένο βαθμό, ναι. Τους μήνες που η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι αυξημένη, ειδικά το καλοκαίρι, η όρεξη για τροφή μειώνεται και η ανάγκη για νερό αυξάνεται. Από την άλλη πλευρά, στις εποχές που επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες, οι ημερήσιες απαιτήσεις σε θερμίδες αυξάνονται, λόγω της προτεραιότητας του οργανισμού για επαρκή θερμότητα. Επίσης, οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος επηρεάζουν και την τριχόπτωση. Αναλόγως λοιπόν την εποχή, μπορεί ο σκύλος να έχει αυξημένες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά που ενισχύουν το τρίχωμα, όπως τα ω3 λιπαρά οξέα.
Αν κάποιος δεν μπορεί να μαγειρέψει για τον σκύλο του, υπάρχει κάποια καλή εναλλακτική;
Φυσικά. Υπάρχουν εταιρείες στην Ελλάδα που παρασκευάζουν μαγειρευτό φαγητό για σκύλους. Η εμπορική μαγειρευτή τροφή αποτελεί μία καλή εναλλακτική για τις περιπτώσεις που ο ελεύθερος χρόνος μας είναι περιορισμένος. Όμως, πρέπει να έχουμε στο νου μας ότι οι περισσότερες εμπορικές μαγειρευτές τροφές απευθύνονται κυρίως σε υγιή ζώα. Μπορεί ένας σκύλος με αλλεργίες να ανταποκριθεί θετικά σε μία εμπορική μαγειρευτή τροφή, αλλά υπάρχουν και άλλες παθήσεις που δεν αρκεί απλώς η φυσική τροφή για να λύσει το πρόβλημα. Ειδικά για τις περιπτώσεις σκύλων με νεφρική νόσο, ηπατική ανεπάρκεια ή ουρολιθιάσεις, οι περισσότερες εμπορικές τροφές δεν είναι κατάλληλες, και επομένως, είναι μονόδρομος ο σχεδιασμός εξατομικευμένης σπιτικής σύνθεσης.
Σνακ σκύλων, πόσα μπορούμε να δίνουμε;
Μια πλήρης εμπορική τροφή είναι σχεδιασμένη να καλύπτει το ζωάκι μας, εφόσον δίνουμε αποκλειστικά αυτή στην ποσότητα που αναγράφει η συσκευασία. Όσο περισσότερες λιχουδιές δίνουμε, τόσο την «ακυρώνουμε», διότι δεν της επιτρέπουμε να δράσει όπως έχει σχεδιαστεί.
Ευτυχώς, υπάρχει ένας «χρυσός κανόνας» που λέει ότι «αν από τις 100 θερμίδες που λαμβάνει ένα ζώο καθημερινά, το πολύ οι 10 προέρχονται από λιχουδιές, τότε η ισορροπία της κύριας τροφής δεν επηρεάζεται». Με άλλα λόγια, οι ημερήσιες λιχουδιές πρέπει να αντιστοιχούν στο 10% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων του σκύλου μας. Από αυτό προκύπτει, ότι όσο πιο χαμηλή σε θερμίδες (light) είναι μία λιχουδιά, τόσο μεγαλύτερη ποσότητα μπορούμε να δώσουμε.
Όσον αφορά το πόσο υγιεινές είναι οι εμπορικές συσκευασμένες λιχουδιές, αυτό εξαρτάται από τη σύνθεση τους. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο φυσικά είναι τα υλικά που περιέχονται και όσο πιο χαμηλή είναι η θερμική επεξεργασία που έχει υποστεί, τόσο πιο υγιεινή είναι η λιχουδιά.
Χρειάζεται ένας σκύλος συμπληρώματα διατροφής;
Το κατά πόσο ένα ζώο χρειάζεται συμπλήρωμα διατροφής στην καθημερινή του δίαιτα εξαρτάται από τον ίδιο τον οργανισμό και φυσικά, από τη διατροφή του. Εάν το ζώο τρέφεται με μία πλήρη εμπορική τροφή, τότε ο οργανισμός θεωρείται καλυμμένος ως τις βασικές θρεπτικές ανάγκες και, θεωρητικά, δεν χρειάζεται κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Εάν το ζώο δεν τρώει εμπορική τροφή, πχ εάν ο κηδεμόνας του κάνει σπιτική τροφή (ωμή ή μαγειρευτή), τότε πιθανότατα χρειάζεται να προστεθούν κάποια συμπληρώματα στη δίαιτα, μιας και είναι ανέφικτο να καλυφθούν όλες οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά από μία ημερήσια σπιτική συνταγή. Το πόσα και ποια συμπληρώματα θα χρειαστούν, εξαρτάται από τις ελλείψεις της κάθε συνταγής.
Επίσης, ακόμα όμως και αν η διατροφή του ζώου είναι πλήρης, υπάρχει η περίπτωση να υφίσταται κάποια ιδιαίτερη απαίτηση, όπως, πχ, ευαίσθητες αρθρώσεις, έντονη τριχόπτωση ή έντονη σωματική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες του οργανισμού σε κάποιο/α θρεπτικά συστατικά είναι υψηλότερες από τις βασικές και ίσως ένα συμπλήρωμα διατροφής να είναι απαραίτητο.
Μπορεί ένας σκύλος να είναι Vegan;
Οι σκύλοι είναι παμφάγα ζώα και μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να προσαρμοστούν σε μια πλήρη και ισορροπημένη χορτοφαγική διατροφή. Παρόλα αυτά, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή διότι, αν και όλα τα απαραίτητα συστατικά βρίσκονται σε φυτικές πηγές, δεν αξιοποιούνται στο σώμα τους όπως τα αντίστοιχα ζωικής προέλευσης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι τα Ω3 λιπαρά οξέα, τα οποία βρίσκονται σε έλαια τόσο ζωικής (ιχθυέλαια) όσο και φυτικής (λινέλαιο) προέλευσης. Οι σκύλοι χρειάζονται τα Ω3 λιπαρά οξέα EPA και DHA, τα οποία βρίσκονται στα ιχθυέλαια (πχ. έλαιο σολομού). Το λινέλαιο είναι πλούσιο στο Ω3 λιπαρό οξύ ALA, το οποίο όμως ο σκύλος δεν μπορεί να το μετατρέψει σε EPA και DHA, ώστε να επωφεληθεί από αυτό. Επομένως, το λινέλαιο δεν μπορεί να θεωρηθεί αξιόλογη πηγή Ω3 λιπαρών οξέων για τους σκύλους.
Εάν κάποιος επιθυμεί να ξεκινήσει χορτοφαγική διατροφή στο κατοικίδιο του, το αρχικό ερώτημα είναι αν προτιμά μία έτοιμη εμπορική βιομηχανοποιημένη τροφή (πχ, ξηρά τροφή ή κονσέρβα) ή μια σπιτική μαγειρευτή τροφή. Στην περίπτωση της ξηράς τροφής ή της κονσέρβας, κυκλοφορούν στο εμπόριο αρκετές επιλογές πλήρων χορτοφαγικών τροφών για σκύλους και γάτες. Στην περίπτωση της σπιτικής διατροφής, είναι απαραίτητη η συμβολή ειδικού, προκειμένου να εξασφαλιστεί το πλήρες και ισορροπημένο αποτέλεσμα.
Πότε πρέπει να επισκεφτώ μια διατροφολόγο σκύλων;
Όπως και σε εμάς, έτσι και στα ζώα η διατροφή είναι το α και το ω για την καλή υγεία του οργανισμού. Με πλήρη και ισορροπημένη διατροφή, μπορούμε είτε να προλάβουμε ασθένειες, όπως η παχυσαρκία είτε να τις εξαλείψουμε εντελώς, όπως η τροφική αλλεργία. Επομένως, σε ένα ασθενές ζωάκι, ο λόγος επίσκεψης είναι η εύρεση της κατάλληλης διατροφής για την περίπτωση του, ενώ σε ένα υγιές, η αξιολόγηση της τρέχουσας δίαιτας ως προς το είδος αλλά και τη χορηγούμενη ποσότητα.
Διαδικασία διατροφολογικής αξιολόγησης σκύλου
Η διατροφολογική αξιολόγηση ενός σκύλου διεξάγεται από κτηνίατρο και περιλαμβάνει τη λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού, ώστε να προσδιορίσουμε τους διατροφικούς παράγοντες κινδύνου, δηλαδή σημεία που δείχνουν πως το ζωάκι έχει συγκεκριμένες διατροφικές απαιτήσεις, όπως, η ανάπτυξη, η προχωρημένη ηλικία, οι αλλαγές τροφής ή κάποια πάθηση. Έπειτα, προχωράμε στη ζύγιση του ζώου και στην αξιολόγηση της θρεπτικής του κατάστασης. Ψηλαφώντας το ζώο σε συγκεκριμένα σημεία μπορούμε να εκτιμήσουμε την τυχόν απόκλιση του από το ιδανικό σωματικό βάρος και την τυχόν μυϊκή απώλεια. Με όλα αυτά τα δεδομένα, είμαστε σε θέση να υπολογίσουμε τις ημερήσιες ανάγκες του ζώου σε θερμίδες και να καταρτίσουμε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διατροφής.
2 Tips από μια διατροφολόγο σκύλων, για την καλύτερη υγεία του σκύλου
Το πρώτο tip αφορά τη φυσική διατροφή. Κατά την επαγγελματική μου άποψη, μία σωστά σχεδιασμένη φυσική διατροφή είναι ό,τι καλύτερο για την υγεία του σκύλου μας. Ακόμα, όμως, και αν αυτό δεν είναι εφικτό (πχ από πλευράς κόστους, χρόνου κλπ.), μπορούμε τουλάχιστον να επενδύουμε όσο το δυνατόν σε φυσικές επιλογές σε λιχουδιές, ως ένα υγιεινό φυσικό “boost” του ανοσοποιητικού του σκύλου μας!
Το δεύτερο αφορά τη διαχείριση πληροφοριών. Ο διατροφολόγος ζώων στη χώρα μας δεν είναι «επίσημα κατοχυρωμένο» επάγγελμα (όπως ο διατροφολόγος ανθρώπων), με αποτέλεσμα να μπορεί να δηλωθεί ως «ιδιότητα» από τον οποιοδήποτε, ανεξαρτήτως επιστημονικής κατάρτισης. Αυτό το «γκρίζο σημείο» στον ορισμό του επαγγέλματος σε συνδυασμό με την πληθώρα παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο σχετικά με τη διατροφή των ζώων, έχουν συχνά ως αποτέλεσμα τη λήψη λανθασμένων διατροφικών κατευθύνσεων και τη διακινδύνευση της υγείας τους σκύλου μας. Επομένως, η συμβουλή μου είναι όταν αναζητούμε άρθρα στο διαδίκτυο ή επαγγελματία διατροφολόγο για το σκύλο μας, να αναρωτιόμαστε πρώτα αν η κατάρτιση και το επιστημονικό υπόβαθρό του αρθρογράφου/επαγγελματία επαρκούν για να του εμπιστευτούμε την υγεία του σκύλου μας.
