Συχνά ακούμε για το σκανδιναβικό μοντέλο ανατροφής και εκπαίδευσης των παιδιών που γίνεται σημείο αναφοράς σε πολλές άλλες οικογένειες του πλανήτη που δοκιμάζουν να υιοθετήσουν τις αξίες του. Ποιες είναι όμως αυτές οι συνήθειες που κάνουν ξεχωριστές τις σκανδιναβικές οικογένειες στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τη διαπαιδαγώγηση; Και ποιες πρακτικές τους που ταιριάζουν στη δική μας νοοτροπία και τις αξίες θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε;
Δεν χειροδικούν
Η Σουηδία ήταν η πρώτη χώρα στον κόσμο που απαγόρευσε τη σωματική τιμωρία το 1979 και σύντομα την ακολούθησαν η Φινλανδία και η Νορβηγία. Αν και αυτή η πρακτική ήταν ένας πολύ συνηθισμένος τρόπος να συνετίσεις το παιδί σου, όλο και περισσότεροι γονείς άρχισαν να απομακρύνονται στη δεκαετία του 60 από αυτή τη συνήθεια καθώς η αυξανόμενη επικράτηση ενός δημοκρατικού μοντέλου ισότητας σήμαινε για τους Σουηδούς πως όλοι ανεξαιρέτως έπρεπε να προστατεύονται από τη βία. Σήμερα, η υιοθέτηση οποιουδήποτε τρόπου σωματικής τιμωρίας για να πειθαρχήσεις ή να τιμωρήσεις τα παιδιά σου είναι εντελώς ξένη στους Σκανδιναβούς γονείς.
Κοιμίζουν τα μωρά τους έξω
Οι περισσότεροι Σκανδιναβοί δεν διαπραγματεύονται την ανάγκη των παιδιών τους να αναπνέουν καθημερινά καθαρό αέρα με αποτέλεσμα να αφήνουν τα μωρά τους να παίρνουν τον ύπνο τους στο καρότσι τους… έξω. Ακόμα και το χειμώνα, ακόμα και με πολύ κρύο. Το αποτέλεσμα αυτής της πρακτικής; Οι γονείς αναφέρουν ότι τα μωρά τους κάνουν πιο απερίσπαστο και βαθύ ύπνο όταν κοιμούνται άνετα τυλιγμένα στα πιο ζεστά τους ρούχα και οι περισσότεροι θεωρούν ότι πρόκειται για μια υγιή συνήθεια καθώς τα παιδιά τους αναπνέουν καθαρό αέρα. Ενώ, από την άλλη, τα παιδιά δεν έρχονται σε επαφή με κλειστούς χώρους που είναι εστίες μικροβίων και ιώσεων.
Ενθαρρύνουν το ελεύθερο παιχνίδι
To ελεύθερο παιχνίδι είναι μια σταθερή αξία των Σκανδιναβών στον τρόπο που επιλέγουν να γεμίσουν τη μέρα των παιδιών τους. Δεν βιάζονται να “γράψουν” τα παιδιά τους στην μία εξωσχολική δραστηριότητα μετά την άλλη. Την ίδια στιγμή, το εκπαιδευτικό σύστημα που τοποθετεί την έναρξη της επίσημης υποχρεωτικής εκπαίδευσης στην ηλικία των 7 ετών, ευνοεί την καθυστέρηση των καθημερινών υποχρεώσεων των παιδιών ενώ η μάθηση μέχρι τότε γίνεται βιωματικά μέσα από το παιχνίδι και την επικοινωνία στους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία.
Δεν έχουν εμμονή με το φύλο
Συχνά, τα νοσοκομεία στη Σουηδία δεν αποκαλύπτουν το φύλο του παιδιού ακόμα κι αν το διακρίνουν στο υπερηχογράφημα. Έτσι οι περισσότεροι γονείς δεν γνωρίζουν το φύλο του παιδιού τους πριν το κρατήσουν στο χέρια τους. Οι γονείς αισθάνονται ότι πρέπει να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τον ίδιο τρόπο ανεξαρτήτως φύλου ενώ συχνά πρωταγωνιστούν σε διαμαρτυρίες εναντίον εταιριών που προωθούν τρόπους ντυσίματος ή παιχνίδια στερεοτυπικά για το ένα ή το άλλο φύλο. Υπάρχουν μάλιστα γονείς που επιλέγουν να στείλουν τα παιδιά τους σε παιδικούς σταθμούς “ουδέτερου φύλου”, όπου η παιδαγωγική γραμμή εστιάζει στην άμβλυνση των παραδοσιακών ρόλων των φύλων.
Ενθαρρύνουν τα παιδιά τους να λερωθούν στην ύπαιθρο
Το “άγριο” παιχνίδι στην ύπαιθρο θεωρείται εντελώς φυσικό και μάλιστα είναι στόχος για τους γονείς των σκανδιναβικών χωρών οι οποίοι όταν βλέπουν λασπωμένες μπότες, γρατζουνισμένα γόνατα και σωρούς λερωμένων ρούχων επιβεβαιώνουν ότι τα παιδιά τους πέρασαν μια συναρπαστική μέρα γεμάτη περιπέτεια και ανακαλύψεις. Οι Σκανδιναβοί γονείς δεν κυκλοφορούν με αντισηπτικά μαντηλάκια στην τσέπη τους ούτε πλένουν με αντιβακτηριδιακά τα παιχνίδια των παιδιών τους. Σύγχρονες έρευνες δείχνουν ότι μάλλον κάνουν καλώς καθώς τα μικρόβια του εδάφους ενδέχεται να βοηθούν το ανοσοποιητικό σύστημα των παιδιών να γίνει πιο ανθεκτικό στις αλλεργίες και το άσθμα.
Πολλές από τις παραπάνω συνήθειες των Σκανδιναβών μπορεί να μας ακούγονται ξένες, άλλες να μας προβληματίζουν ενώ με άλλες να εμπνεόμαστε. Είναι πάντα γόνιμο να ερχόμαστε σε επαφή με διαφορετικές κουλτούρες ανατροφής γνωρίζοντας πως η κάθε οικογένεια έχει την ευθύνη για τις επιλογές που κάνει στο μεγάλωμα των παιδιών της, ανάλογα με τις αξίες της και τα δικά της πιστεύω.
Στη Nannuka, babysitters και παιδαγωγοί με συστάσεις, είναι στο πλευρό σας για να ακολουθήσουν το δικό σας μοντέλο και πρόγραμμα ανατροφής των παιδιών σας, διευκολύνοντας την καθημερινότητα όλης της οικογένειας!
Διαβάστε επίσης: Πρόωρος τοκετός – Όσα πρέπει να γνωρίζω (Συνέντευξη)
Δοκιμασμένα tips για το κόψιμο της πιπίλας!
Τρίτο παιδί στην οικογένεια: οδηγός… επιβίωσης!
Η δύναμη της αγκαλιάς στην ανατροφή των παιδιών