Τι ονομάζουμε τροφική αλλεργία;
Η τροφική αλλεργία προκύπτει από τη “λανθασμένη” αναγνώριση μιας τροφής από το ανοσοποιητικό σύστημα. Αποτελεί ουσιαστικά μία αντίδραση του οργανισμού έναντι αλλεργιογόνων που βρίσκονται σε τροφές, τα οποία κανονικά είναι ακίνδυνα.
Από ποια ηλικία εμφανίζεται, ποια τα πρώτα σημάδια;
Η τροφική αλλεργία μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία! Συνεπώς από την 1 η εισαγωγή τροφής π.χ. συμπλήρωμα αγελαδινού γάλατος μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και από τις πρώτες ημέρες ζωής. Δεν εκδηλώνονται όλες οι αλλεργικές αντιδράσεις σε τροφές με τον ίδιο τρόπο. Η βαρύτητα κάθε αντίδρασης ποικίλλει και μπορεί να κυμαίνεται από ήπιες αντιδράσεις (π.χ. εξάνθημα) μέχρι και σοβαρή αναφυλαξία.
Η πιο συνήθης παιδική αλλεργία ποιες τροφές περιλαμβάνει;
Όλες οι τροφές μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία. Όμως στα παιδιά προσχολικής ηλικίας τα πιο συχνά τροφικά αλλεργιογόνα είναι το γάλα και το αβγό.
Πού μπορεί να απευθυνθεί ένας γονιός, ώστε να επιβεβαιώσει την υπάρχουσα αλλεργία;
Η αλλεργιολόγος είναι η κατάλληλη ιατρός που θα θέσει τη σωστή διάγνωση και θα καθορίσει την αντιμετώπιση της τροφικής αλλεργίας.
Διεξάγονται εξετάσεις, ώστε να βρούμε τις ”απαγορευμένες” τροφές;
Η διάγνωση της τροφικής αλλεργίας θα ξεκινήσει με το αναλυτικό ιστορικό και την κλινική εξέταση και θα ολοκληρωθεί με τις αλλεργιολογικές εξετάσεις. Αυτές περιλαμβάνουν τα αλλεργικά δερματικά τεστ και τον αιματολογικό έλεγχο και αποσκοπούν στην αναγνώριση του ενοχοποιούμενου τροφίμου.
Πώς προετοιμάζουμε το παιδί, για την επίσκεψή μας στον παιδοαλλεργιολόγο;
Η ενημέρωση είναι πολύ σημαντική καθώς το πρόβλημα είναι κυρίως ο φόβος πριν την εξέταση, όχι η ίδια η εξέταση. Το τσίμπημα είναι ανώδυνο και δεν έχει καμία σχέση με αυτό της αιμοληψίας. Πρέπει να προετοιμάσουμε το παιδί ότι η αλλεργιολόγος θα βάλει στο χέρι του κάποιες σταγόνες και μετά θα τις ακουμπήσει με ένα ειδικό “ραβδάκι” και σε 15 λεπτά θα ξέρουμε εάν και σε τι είναι αλλεργικό! Δεν χρειάζεται κάποια δίαιτα αποφυγής πριν την επίσκεψή σας σε αλλεργιολόγο. Το μόνο που χρειάζεται να έχει διακοπεί τουλάχιστον 5 ημέρες πριν την εξέταση είναι τα αντι-ισταμινικά φάρμακα καθώς επηρεάζουν τα αποτελέσματα των δερματικών τεστ.
Πόσο συχνές πρέπει να είναι οι επισκέψεις μας στον παιδοαλλεργιολόγο μας;
Εξαρτάται την αντίδραση και το είδος του τροφίμου. Θα έλεγα περίπου 2-3 φορές το έτος.
Εάν πρόκειται για μια τροφή, που το παιδί αγαπά ιδιαίτερα, με ποιον τρόπο την αφαιρούμε από τις διατροφικές του συνήθειες;
Συνήθως το παιδί αναπτύσσει μία αποστροφή προς το τρόφιμο στο οποίο είναι αλλεργικό και δεν το προτιμά καθώς είναι και ένας φυσικός μηχανισμός προστασίας του οργανισμού. Συνεπώς καλό είναι να μην πιέζουμε ένα παιδί να φάει κάτι που δεν επιθυμεί.
Όταν απουσιάζουμε ώρες και αναλαμβάνει η babysitter την προετοιμασία του παιδικού γεύματος, πώς μπορώ να την ενημερώσω πλήρως για την αποφυγή των ”απαγορευμένων” τροφών-συστατικών;
Είναι λογικό η τροφική αλλεργία να προκαλεί άγχος στους φροντιστές κυρίως λόγω του διαρκώς αιωρούμενου κινδύνου για αντίδραση σε κάποια τυχαία έκθεση στην αλλεργιογόνο τροφή. Γι’ αυτό η σωστή ενημέρωση είναι πολύ σημαντική. Κάθε παιδί με αλλεργία θα πρέπει να έχει ένα γραπτό και σαφές πλάνο στο οποίο θα αναγράφεται το τρόφιμο στο οποίο είναι αλλεργικό καθώς και ο τρόπος αντιμετώπισης ενδεχόμενης αντίδρασης. Καλό είναι αυτό το πλάνο να είναι αναρτημένο σε εμφανές σημείο στο σπίτι. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται στα έτοιμα φαγητά καθώς συχνά περιέχουν διάφορα κρυμμένα αλλεργιογόνα κάτι που οφείλει ο φροντιστής να ελέγχει κάθε φορά διαβάζοντας επιμελώς τις ετικέτες όπως απαιτείται να κάνουν και οι γονείς.
Στο σχολείο και στα πάρτι τι γίνεται συνήθως; Ενημερώνουμε τους γονείς πριν την προσέλευσή μας στο πάρτι σχετικά με τις τροφικές αλλεργίες μας;
Η τροφική αλλεργία αποτελεί ένα συνεχώς αυξανόμενο πρόβλημα τις τελευταίες δεκαετίες. Επομένως γίνεται αναγκαίο ότι σε κάθε κοινωνική εκδήλωση θα υπάρχει ενημέρωση ή/και ειδικό μενού ελεύθερο των κοινών αλλεργιογόνων καθώς και αναφορά όλων των συστατικών που έχουν χρησιμοποιηθεί σε κάθε φαγητό. Φυσικά πρέπει να υπάρχει ενημέρωση του οικοδεσπότη για την αλλεργία του παιδιού σας και καλό θα ήταν να έχουν βρεθεί από κοινού εναλλακτικές επιλογές για να μη νιώσει το παιδί αποξενωμένο. Εάν δεν υπάρχει αυτή η επιλογή, μπορείτε να προμηθεύσετε το παιδί σας με τα δικά του σνακ αλλά το πιο σημαντικό είναι να εκπαιδεύσουμε το ίδιο το παιδί να μην τρώει κάτι αν δεν γνωρίζει τί περιέχει.
Υπάρχει πιθανότητα μια τροφική αλλεργία να εξαφανιστεί με το πέρας του χρόνου;
Εξαρτάται από το τρόφιμο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών ξεπερνούν την αλλεργία σε γάλα και αβγό. Μπορούμε μάλιστα να επιταχύνουμε αυτή τη διαδικασία δίνοντας το τρόφιμο σε εναλλακτική μορφή. Για παράδειγμα ένα παιδί με αλλεργία στο γάλα μπορεί να το ανέχεται σε ψημένη μορφή (π.χ. κέικ), κάτι το οποίο θα κρίνει η αλλεργιολόγος ανάλογα με το ιστορικό και τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Αντίθετα υπάρχουν και τα πιο ισχυρά αλλεργιογόνα όπως το ψάρι τα θαλασσινά οι ξηροί καρποί όπου η πιθανότητα να επιμείνει αυτή η τροφική αλλεργία στο παιδί είναι μεγάλη.
Από την κα. Ιωάννα Κοντογιωργάκη, Παιδοαλλεργιολόγο/Αλλεργιολόγο ενηλίκων, συνεργάτη αλλεργιολογικής μονάδας Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου ΑΤΤΙΚΟΝ, Αθήνα.
