Ο μέσος άνθρωπος ζει πολύ περισσότερο από παλιά. Ο προσδοκώμενος μέσος όρος ζωής δεν ξεπερνούσε τα 60-65 χρόνια μέχρι και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα. Σήμερα έχει φτάσει και ξεπερνά τα 80-85 έτη και αυτή η μακροζωία φέρνει νέες προκλήσεις και μας οδηγεί σε μία θεώρηση της τρίτης ηλικίας ως μιας περιόδου εξίσου δημιουργικής και παραγωγικής. Όροι όπως «ενεργός γήρανση» και «υγιής γήρανση» εμπλουτίζουν το λεξιλόγιό μας και μας κάνουν να αναρωτιόμαστε: τελικά μήπως η νεότητα δεν είναι ηλικία αλλά τρόπος ζωής;
Η ευτυχία έρχεται μετά τα πρώτα… -ήντα!
Μήπως ανήκετε σε αυτούς που έχουν αρχίσει να ανησυχούν ότι τα καλύτερά τους χρόνια βρίσκονται πίσω τους; Μην είστε τόσο σίγουροι… Η κατάθλιψη θεωρείται συνήθως ως ένα από τα αναγκαία κακά της τρίτης ηλικίας, λόγω της απώλειας αγαπημένων προσώπων, συγγενών ή φίλων, καθώς και της μείωσης του αριθμού των ανθρώπων που αποτελούσαν μέχρι πριν τον βασικό κοινωνικό ιστό του ηλικιωμένου. Κι όμως, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την ευτυχία στην πορεία της ζωής μας δεν είναι συνήθως μια ευθεία γραμμή με καθοδική τάση, αλλά μια καμπύλη σε σχήμα U. Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες, ξεκινάμε τη ζωή μας ευτυχισμένοι αλλά το συναίσθημα αυτό αρχίζει να φθίνει όσο προχωράμε προς τη μέση ηλικία, καθώς η νεότητα είναι συνυφασμένη με το άγχος του μέλλοντος, της καριέρας και της οικογένειας.
Και μετά ακολουθεί το αναπάντεχο: αρχίζουμε να δηλώνουμε πιο ευτυχισμένοι οδεύοντας προς την τρίτη ηλικία, ενώ η συναισθηματική ισορροπία που ακολουθεί μπορεί να προστατεύσει σημαντικά τη μνήμη μας από τις δυσμενείς επιδράσεις του στρες που φθείρουν τα κύτταρα του εγκεφάλου. Πώς μπορούμε όμως να θωρακίσουμε τη σωματική και ψυχική μας υγεία αλλά και να εκμεταλλευτούμε τις δυνατότητες για μια πραγματικά καλή ποιότητα ζωής;
Αυτοπεποίθηση λόγω εμπειρίας
Μεγαλώνοντας, αφήνουμε πίσω μας την “καταπιεστική” μας αυτοκριτική και γινόμαστε πιο ανοιχτοί στο να δοκιμάσουμε νέα πράγματα, όσο κι αν αυτό φαίνεται παράδοξο. Ο δαίμονας τη αυτολογοκρισίας και του άγχους για το τι θα πουν οι άλλοι (της κοινωνικής κριτικής) που είναι συνήθως “σύμπτωμα” της νεότητας υποχωρεί για να δώσει τη θέση του στη διάθεση να απολαύσουμε τη στιγμή ή να μάθουμε κάτι καινούριο, αδιαφορώντας αν θα είμαστε πραγματικά καλοί σ’ αυτό. Εδώ και τόσα χρόνια, έχουμε δώσει τις εξετάσεις μας σε τόσους τομείς. Τώρα ήρθε η ώρα της απόλαυσης!
Άθληση, άσκηση, αναψυχή
Η σωματική άσκηση ενισχύει τη μακροζωία και συντελεί στην υγιή γήρανση, καθώς συμβάλει στην πρόληψη ή την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με την προχωρημένη ηλικία. Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι η σωματική δραστηριότητα βοηθάει στη μείωση του κινδύνου της παχυσαρκίας, της υψηλής αρτηριακής πίεσης και του διαβήτη. Επιπλέον, δρα ως ασπίδα ενάντια στην οστεοπόρωση και βελτιώνει το μυο-σκελετικό μας σύστημα. Έτσι, ακόμα και ένας ασκούμενος προχωρημένης ηλικίας νιώθει ότι είναι δραστήριος, μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί και να αποφύγει μελλοντικούς τραυματισμούς.
Δημιουργικότητα, διάθεση, δράση
Παρά τη μελαγχολία που προκαλεί αρχικά η απώλεια του εργασιακού καθήκοντος μετά τη συνταξιοδότηση, η ποιότητα ζωής ενός ηλικιωμένου μπορεί να είναι άριστη, ακριβώς επειδή πλέον υπάρχει ο ελεύθερος χρόνος για ποικίλες δημιουργικές δραστηριότητες. Τώρα παρουσιάζεται η ευκαιρία για χόμπι, μακρινά ταξίδια και δράσεις εθελοντισμού. Το υψηλό επίπεδο δραστηριότητας σε ομαδικό πλαίσιο έχει συνδεθεί με μεγαλύτερη κοινωνικοποίηση, καλύτερη λειτουργικότητα και αίσθηση χρησιμότητας στην κοινωνία, ενώ οι πιο μοναχικές δραστηριότητες, όπως το διάβασμα, συμβάλλουν στην ψυχική ηρεμία μας και την καταπολέμηση του άγχους.
Μυστικά μακροζωίας: o δεκάλογος των ευτυχισμένων “αιωνόβιων”
- Η καλή υγεία και μακροζωία κρύβονται… στο πιάτο μας. Υιοθετούμε το μεσογειακό πρότυπο διατροφής, λέμε ναι στα αντιοξειδωτικά και αποφεύγουμε τη ζάχαρη.
- Ασκούμαστε συστηματικά και ακολουθούμε τις συμβουλές και υποδείξεις του φυσικοθεραπευτή μας.
- Παραμένουμε δραστήριοι και ανακαλύπτουμε νέα χόμπι και δραστηριότητες που θα γεμίσουν δημιουργικά τον ελεύθερο χρόνο μας.
- Απομακρύνουμε τον κίνδυνο άνοιας και εξασκούμε τη μνήμη μας διαβάζοντας, μαθαίνοντας μια νέα γλώσσα ή ένα μουσικό όργανο.
- Αναπτύσσουμε την κοινωνική μας ζωή – οι κοινωνικά ενεργοί άνθρωποι έχουν στο σύνολό τους αυξημένη νοητική διαύγεια.
- Προστατεύουμε την ερωτική μας ζωή και τις σχέσεις με την οικογένειά μας, καθώς και οι δύο αυτοί παράγοντες μπορούν να συμβάλουν καθοριστικά στη μακροζωία μας.
- Κοιμόμαστε σωστά, χωρίς να παραλείπουμε να ξεκουράζουμε τον οργανισμό μας καθημερινά όσο χρειάζεται.
- Κόβουμε το κάπνισμα, αποφεύγουμε το αλκοόλ και προστατευόμαστε από τον ήλιο.
- Επιδιώκουμε έναν αισιόδοξο και θετικό τρόπο σκέψης χωρίς άγχος και στρες.
- Kάνουμε πάντα τις απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις ανάλογα με την ηλικία μας και ακολουθούμε πιστά τις οδηγίες του γιατρού και του φροντιστή ή γηροκόμου μας.
