Το 1901, σε ένα άσυλο στη Φρανκφούρτη, ένας νευροπαθολόγος προσέχει για πρώτη φορά μια ασθενή με ιδιαίτερα περίεργα συμπτώματα. Η 51χρονη γυναίκα λέγεται Auguste Deter, παρουσιάζει απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης και ανεξήγητες διαταραχές συμπεριφοράς. Μετά τον θάνατό της το 1906, ο γιατρός παρατηρεί ανώμαλες συναθροίσεις στον εγκέφαλό της και, λίγους μήνες αργότερα, κάνει την πρώτη επίσημη περιγραφή της νευροεκφυλιστικής ασθένειας που ανακαλύπτει, δανείζοντάς της έτσι το όνομά του: Alzheimer. 111 χρόνια αργότερα και η επιστημονική κοινότητα ακόμα ψάχνει τα αίτια της νόσου, αλλά και αποτελεσματικούς τρόπους αντιμετώπισής της…
Μια ασθένεια της τρίτης ηλικίας;
Κάθε 68 δευτερόλεπτα διαγιγνώσκεται και μια νέα περίπτωση νόσου Αλτσχάιμερ παγκοσμίως. Σήμερα υπάρχουν 200.000 ασθενείς με άνοια στη χώρα μας ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050. Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής οδηγεί αναπόφευκτα στη γήρανση του πληθυσμού και, κατά συνέπεια, σε ανησυχητικά αυξανόμενα κρούσματα Αλτσχάιμερ. Στην πραγματικότητα, η νόσος μπορεί να εμφανιστεί και σε νεότερους ανθρώπους, απλώς πολύ πιο σπάνια, καθώς από την ηλικία των 65 ετών, ο κίνδυνος για την εμφάνιση άνοιας σχεδόν διπλασιάζεται ανά πενταετία. Μετά την ηλικία των 85 ετών, η πιθανότητα να νοσήσει κάποιος αγγίζει το 42%.
Τα κρυφά θύματα του Αλτσχάιμερ
Η ασθένεια δεν συνεπάγεται τεράστιο ψυχολογικό κόστος μόνο για τον ίδιο τον ασθενή, αλλά και για όλα εκείνα τα μέλη της οικογένειάς του που επιφορτίζονται με τη φροντίδα του. Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι τα άτομα που φροντίζουν ασθενείς με Aλτσχάιμερ απομονώνονται κοινωνικά ενώ σε πολλές περιπτώσεις δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις τους όπως πριν, αφού ο ασθενής τούς χρειάζεται 24 ώρες το 24ωρο.
Και αυτού του είδους η φροντίδα είναι πραγματικά απαραίτητη, καθώς η ύπαρξη μίας σταθερής ρουτίνας μπορεί να οργανώσει μία κατά τα άλλα δύσκολη και πολύπλοκη καθημερινή ζωή, ενώ δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας στον ασθενή. Ποια είναι λοιπόν η καλύτερη λύση όταν ο άνθρωπος που κάποτε φρόντιζε για τα πάντα στη ζωή μας, χρειάζεται πλέον βοήθεια ακόμα και για τα πιο απλά; Ένας γηροκόμος, νοσηλευτής, φυσικοθεραπευτής ή εργοθεραπευτής μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη, με την παροχή συνεχούς και εξειδικευμένης φροντίδας.
Το «βάρος» των επαγγελματιών φροντιστών
Το Αλτσχάιμερ, εκτός των άλλων συμπτωμάτων, οδηγεί σε αλλαγές στην προσωπικότητα του πάσχοντα, οι οποίες μπορεί να ποικίλουν από προοδευτική παθητικότητα μέχρι άκρα επιθετικότητα. Επιπλέον, η απώλεια της μνήμης προκαλεί την πλήρη σύγχυση του ασθενή και αναμενόμενες διαταραχές συμπεριφοράς ή φοβίες. Φανταστείτε να ξυπνούσατε ένα βράδυ σε ένα άγνωστο κρεβάτι, σε ένα μη οικείο σπίτι, έχοντας γύρω σας ανθρώπους που δεν αναγνωρίζετε – θα βρισκόσασταν σε πανικό.
Αυτό ακριβώς συμβαίνει σε έναν πάσχοντα από Αλτσχάιμερ. Ακόμα, ο ασθενής μπορεί να ξεχνά να πλυθεί ή να μην αναγνωρίζει πλέον την ανάγκη να το κάνει, να μη θυμάται εάν έχει φάει ή πώς να χρησιμοποιήσει το πιρούνι και το κουτάλι, να αδυνατεί πλήρως να κατανοήσει τις πράξεις και τις προθέσεις των άλλων… Ένας εξειδικευμένος γηροκόμος ξέρει πώς να φροντίσει σωστά τον άνθρωπό μας, ενώ παράλληλα συμβάλλει στην πρόληψη της άνοιας ή την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας που σχετίζονται γενικά με την προχωρημένη ηλικία.
Τα 5 βασικά βήματα κατά του Αλτσχάιμερ
Αποτελεσματική θεραπεία για τη νόσο δεν υπάρχει – τουλάχιστον, όχι ακόμα. Υπάρχουν όμως 5 μυστικά πρόληψης, που δεν αποτελούν μόνο τη συνταγή για έναν υγιή εγκέφαλο, αλλά και τη συνταγή για υγεία και ευτυχία γενικά μέχρι τα βαθιά μας γεράματα.
- Φροντίζουμε την καρδιά μας. Οι καρδιαγγειακοί παράγοντες προδιαθέτουν για αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και άνοια, οπότε δεν ξεχνάμε να προσέχουμε την καρδιά μας για να ωφελούμε και τον εγκέφαλό μας!
- Γυμναζόμαστε. Η μέτριας έντασης φυσική δραστηριότητα έχει σαφή ευεργετικά αποτελέσματα στη γνωστική και πνευματική λειτουργία μας. Έτσι η αύξηση της σωματικής άσκησης συνεπάγεται μείωση του κινδύνου εμφάνισης Αλτσχάιμερ. Προτιμούμε τα είδη εκγύμνασης που συνδυάζουν ισορροπία, κίνηση και άσκηση δύναμης, όπως η ποδηλασία.
- Υιοθετούμε μια ισορροπημένη διατροφή. Η υγιεινή διατροφή επηρεάζει και την υγεία του εγκεφάλου μας. Ιδιαίτερα η μεσογειακή διατροφή, πλούσια σε φρούτα και λαχανικά, ελαιόλαδο και προϊόντα ολικής άλεσης, αποδεδειγμένα συμβάλλει στην προστασία των γνωστικών μας λειτουργιών.
- Κρατάμε το μυαλό μας σε φόρμα. Η εκμάθηση μίας ξένης γλώσσας και κάθε πνευματική δραστηριότητα με χαρακτήρα βιωματικής μάθησης, όπως η ενασχόληση με σταυρόλεξα, παιχνίδια μνήμης και σκάκι, συμβάλλουν στην πρόληψη της εκδήλωσης άνοιας, με την ενεργοποίηση νέων «γεφυρών» επικοινωνίας μεταξύ των εγκεφαλικών νεύρων.
- Φροντίζουμε την καρδιά μας. Οι καρδιαγγειακοί παράγοντες προδιαθέτουν για αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια και άνοια, οπότε δεν ξεχνάμε να προσέχουμε την καρδιά μας για να ωφελούμε και τον εγκέφαλό μας!
- Δεν μένουμε μόνοι. Πολυάριθμες μελέτες αποδεικνύουν τη σαφή συσχέτιση μεταξύ της κοινωνικής δραστηριότητας και της νοητικής επίδοσής μας. Αν και δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο γιατί οι κοινωνικοί δεσμοί έχουν προστατευτικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου μας, η σταθερή παρουσία συγγενών, φίλων και γηροκομων θωρακίζει την σωστή λειτουργία του μυαλού μας ακόμα και μετά τα 65 μας.
